Ver la fonte de Sirius

{{Tradubot|Sirio}}

{{Ficha d'estrella |nome =
 Siriu |imaxe =
 Position Alpha Cma.png
|imaxe_tamañu = 240px
|imaxe_pie = Allugamientu de Siriu na constelación de [[Canis Maior]].
|desc = 
|añu = 
<!-- Datos d'observación -->
|dómina = [[J2000.0]]
|constelación = [[Canis Maior]] (CMa)
|α = {{AR|06|45|08,9173}}<ref name=SIMBADa>{{cita web |url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=name+sirius+a |títulu=NAME SIRIUS A -- Spectroscopic binary |fechaaccesu=11 de febreru de 2011 |autor=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]] |idioma=inglés }}</ref><ref name="astrometría" group="N.B.">Los datos astrométricos amosaos por SIMBAD a partir del catálogu [[Hipparcos]] tán referíos al centru de mases del sistema de Siriu. Vease §2.3.4 del ''[http://www.rssd.esa.int/SA/HIPPARCOS/docs/vol1_all.pdf The Hipparcos and Tycho Catalogues, Vol. 1]'', Axencia Espacial Europea (ESA), 1997; y la [http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-S?HIP%2032349 entrada de Siriu] nel catálogu Hipparcos ([[Centre de Données astronomiques de Strasbourg|CDS]] ID [http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/Cat?I/239 I/239].)</ref>
|δ = {{DEC|−16|42|58,017}}<ref name=SIMBADa/>
|magapa_v = −1,46 (A)<ref name="SIMBADa"/> / 8,30 (B)<ref name="McCook2006">{{cita web | url=http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-S?WD%200642-166 | títulu=Entrada pa WD 0642-166 | obra=A Catalogue of Spectroscopically Identified White Dwarfs (versión d'agostu de 2006) | autor=McCook, G. P.; Sion, Y. M. | editorial=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg|CDS]] }} ID [http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/Cat?III/235A III/235A].)</ref>
|color = Blanco azuláu<ref name="galadi175">Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páx. 175.</ref><ref name=comellas594>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 594.</ref>
<!-- Carauterístiques físiques -->
|clase = A1V (A)<ref name="SIMBADa" /> / [[Nana blanca|DA2]] (B)<ref name="McCook2006" />
|tipu = 
|msol = 2,02<ref name="Liebert2005">{{cita publicación | nome=J. | apellíu=Liebert | coautores=Young, P. A.; Arnett, D.; Holberg, J. B.; Williams, K. A. | títulu=The Age and Proxenitor Mass of Sirius B | publicación=The Astrophysical Journal | añu=2005 | volume=630 | númberu=1 | páxines=L69–L72 | url=http://iopscience.iop.org/1538-4357/630/1/L69/pdf/19645.web.pdf | bibcode=2005ApJ...630L..69L | doi=10.1086/462419 | ref=harv }}</ref> (A) /<br />0,978<ref name="Liebert2005" /> (B)
|diam = 
|dsol = 
|radio = 
|rsol = 1,711<ref name="Liebert2005" /> (A) /<br />0,0084 ± 3%<ref name="Holberg1998">{{cita publicación |apellíu=Holberg | nome=J. B. | coautores=Barstow, M. A.; Bruhweiler, F. C.; Cruise, A. M.; Penny, A. J. | títulu=Sirius B: A New, More Accurate View | publicación=The Astrophysical Journal | añu=1998 | volume=497 | páxines=935–942 | url=http://iopscience.iop.org/0004-637X/497/2/935/pdf/36707.pdf | doi=10.1086/305489 | bibcode=1998ApJ...497..935H | ref=harv }}</ref> (B)
|índiz = 0,01 (A)<ref name="SIMBADa" /> / −0,03 (B)<ref name="McCook2006" />
|índiz_ub= −0,05 (A)<ref name="Hoffleit1991">{{cita web | url=http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-S?HR%202491 | títulu=Entrada pa HR 2491 | obra=Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version)'' | autor=Hoffleit, D.; Warren, Jr., W. H. | añu=1991 | editorial=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg|CDS]] }} ID [http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/Cat?V/50 V/50].</ref> / −1,04 (B)<ref name="McCook2006" />
|índiz_vr= 
|índiz_ri= 
|magabs_v = 1,42 (A)<ref name="lluminosidá" group="N.B.">Pa una magnitú aparente m y paralax π, la magnitú absoluta de Siriu B vien dada por: [//upload.wikimedia.org/math/b/7/y/b7eb29373dee25db8b66c4315d53292d.png esta espresión]; L=4πR²σT<sub>eff</sub><sup>4</sup>. (Esto simplificar a Ls=(Rs)^2*(Ts)^4, onde Ls, Rs y Ts son lluminosidá, radio y temperatura comparaos colos valores solares). Vease {{cita llibru |
 nome=Roger John | apellíos=Tayler | añu=1994
 | títulu=The Stars: Their Structure and Evolution
 | editorial=Cambridge University Press
 | páxina=16 | isbn=0521458854 }}</ref> / 11,18 (B)<ref name="McCook2006" />
|gravedá = 4,33<ref name="Adelman2004">{{cita conferencia | nome=Saul J. | apellíu=Adelman | títulu=The Physical Properties of normal A stars | títulolibro=Proceedings of the International Astronomical Union | páxines=1–11 | editorial=Cambridge University Press | fecha=del 8 al 13 de xunetu de 2004 | allugamientu=Poprad, Eslovaquia| bibcode=2004IAUS..224....1A |url=http://journals.cambridge.org/action/displayFulltext?type=1&pdftype=1&fid=280601&jid=IAU&volumeId=2004&issueId=&aid=280600}}</ref> (A)/8,57<ref name="Holberg1998" /> (B)
|lumen = 25,4<ref name="Liebert2005" /> (A) /<br />0,026<ref name="lluminosidá" group="N.B." /> (B)
|temp = 9940<ref name="Adelman2004" /> (A) /<br />25&nbsp;200<ref name="Liebert2005" /> (B)
|metal = [Fe/H]&nbsp;=0,50<ref name="Qiu2001">{{cita publicación |apellíu=Qiu | nome=H. M. | coautores=Zhao, G.; Chen, Y. Q.; Li, Z. W. | títulu=The Abundance Patterns of Sirius and Vega | publicación=The Astrophysical Journal | añu=2001 | volume=548 | páxines=953–965 | url=http://iopscience.iop.org/0004-637X/548/2/953/pdf/0004-637X_548_2_953.pdf |fechaaccesu=12 de mayu de 2011 | doi=10.1086/319000 | ref=harv }}</ref> (A)
|rota = 16 km/s<ref name="Royer2002">{{cita publicación |apellíu=Royer | nome=F. | coautores=M. Gerbaldi, R. Faraggiana, and A. Y. Gómez | títulu=Rotational velocities of A-type stars. I. Measurement of v ensin i in the southern hemisphere | publicación=Astronomy and Astrophysics | url=http://arxiv.org/PS_cache/astru-ph/pdf/0110/0110490v1.pdf |fechaaccesu=20 de mayu de 2010 | añu=2002 | volume=381 | páxines=105–121 | doi=10.1051/0004-6361:20011422 | ref=harv }}</ref> (A)
|vari = 
|osci = 
|edá = Ente 2·10⁸ y 3·10⁸<ref name="Liebert2005" />
<!-- Astrometría -->
|movα = −546,05<ref name="SIMBADa" /><ref name="astrometría" group="N.B." />
|movδ = −1223,14<ref name="SIMBADa" /><ref name="astrometría" group="N.B." />
|vel_rad = −7,6<ref name="SIMBADa" />
|dist_al = 8,6 ± 0,04
|dist_pc = 2,64 ± 0,01
|parax = 379,21 ± 1,58<ref name="SIMBADa" />
<!-- Sistema -->
|comp = Siriu A y Siriu B
|acomp = 
|pla = 
<!-- Referencies -->
|simbad = 
|nsted = 
|aricns = 00516
|epe = 
<!-- Otres designaciones -->
|nomes = &nbsp;
* [[Denominación de Bayer|Bayer]]: α&nbsp;Canis&nbsp;Majoris (α CMa)<ref name=galadi93>Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páxs. 88, 93.</ref>
* [[Denominación de Flamsteed|Flamsteed]]: 9&nbsp;Canis&nbsp;Majoris (9 CMa)<ref name=galadi93/>
* BD&nbsp;−16°&nbsp;1591<ref name=galadi93/>
* [[Henry Draper|HD]]&nbsp;48915<ref name=galadi93/>
* [[Catálogu Hipparcos|HIP]]&nbsp;32349<ref name=galadi93/>
* HR&nbsp;2491
* [[Positions and Proper Motions Catalogue|PPM]]&nbsp;217626<ref name=galadi93/>
* [[Smithsonian Astrophysical Observatory|SAO]]&nbsp;151881<ref name=galadi93/>
* WDS 06451-1643A
* ADS&nbsp;5423
* GL&nbsp;244
* GC&nbsp;8833<ref name=galadi93/>
* FK5&nbsp;257<ref name=galadi93/>
* LHS&nbsp;219<ref name=galadi93/>
* NSV 17173
}}
'''Siriu''', o '''Sirius''' na so denominación [[Llatín|llatina]], ye'l nome propiu de la [[estrella]] '''Alfa Canis Maioris''' (α&nbsp;CMa, tamién '''Alfa Canis Majoris'''), la [[Estrelles más brilloses|más brillosa]] de tol cielu nocherniegu vista dende la [[Tierra]], asitiada na [[constelación]] del [[hemisferiu celeste]] sur [[Canis Maior]]. Esta estrella tan notable, que ye en realidá una [[estrella binaria]], ye bien conocida dende l'antigüedá; por casu, nel [[Antiguu Exiptu]], la [[Orto heliaco|salida heliaca]] de Siriu marcaba la dómina de los hinchentes del [[Nilu]],<ref name=galadi37>Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páxs. 37–38.</ref> y tuvo presente en civilizaciones tan desemeyaes como la [[Antigua Grecia|griega]], la [[Cultura maya|maya]] y la [[polinesia]]. N'ocasiones, y coloquialmente, Siriu ye llamada «Estrella Perru» arriendes de la constelación a la que pertenez. 

La componente primaria de les dos estrelles que conformen el sistema, Siriu&nbsp;A, ye una [[estrella blanca de la secuencia principal]] de [[tipu espectral]]&nbsp;A1V que cunta con una [[temperatura efeutivo|temperatura superficial]] de 10&nbsp;000&nbsp;[[kelvin|K]] y que ta alloñada a unos 8,6&nbsp;[[añu lluz|años-lluz]] del [[Sistema Solar]], lo que la convierte na [[Estrelles más cercanes|sesta estrella más cercana respectu al Sol]]. La so [[magnitú aparente]] na [[banda B|banda&nbsp;B]] (azul) ye -1,46, y na [[banda V|banda&nbsp;V]] ye -1,47.<ref name="SIMBADa"/> [[Friedrich Bessel]], en 1844, dedució la presencia d'una compañera, un oxetu celeste bien tenue agora llamáu Siriu&nbsp;B o «el Cachorru», que foi reparáu de casualidá per primer vegada en [[1862]] pol constructor d'[[oxetivu (fotografía)|oxetivos]] astronómicos [[Alvan Graham Clark]]. Foi una de les primeres [[nana blanca|nanes blanques]] en ser afayaes, la so magnitú na banda&nbsp;V ye 8,44, el so tipu espectral ye DA2 y la so temperatura superficial ye d'unos 25&nbsp;200&nbsp;K.<ref name="Liebert2005"/> 

Por cuenta de ciertes irregularidaes na órbita del sistema Siriu formáu por dambes estrelles, suxirióse la presencia d'una tercer estrella, Siriu&nbsp;C, una presunta [[nana colorada]] con un quintu de la masa del Sol y tipu espectral M5-9, nuna órbita elíptica de seis años alredor de Siriu&nbsp;A. Esti oxetu entá nun foi reparáu y alderícase la so esistencia real.

== Etimoloxía y nomes ==
El nome propiu más común pa esta estrella provién del [[llatín]] ''Sīriŭs'', de la mesma del [[griegu antiguu]] ''Σείριος'' (''Seirios''),<ref name="Liddell1980">{{cita llibru | apellíos=Liddell | nome=Henry G. | añu=1980 | enllaceautor=Henry Liddell | coautores=[[Robert Scott (filólogu)|Scott, Robert]] | títulu=Greek-English Lexicon | edición=embrivida| editorial=Oxford University Press | allugamientu=Oxford | isbn=0-19-910207-4}}</ref> anque la pallabra helena podría ser importada d'otru llugar con anterioridá a la [[Dómina Arcaica|dómina arcaica de l'Antigua Grecia]],<ref name="Holberg2007-15-16">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páxs. 15-16.</ref> a lo que dalgunos suxeren una conexón col dios exipciu [[Osiris]].<ref name="Brosch2008-21">Brosch, ''Sirius Matters'', páx. 21.</ref> El primer usu documentáu d'esti nome data del [[sieglu VII e.C.]], na obra poética ''[[Trabayos y díes]]'' de [[Hesíodo]],<ref name="Holberg2007-15-16" /> quien calificó a Siriu pol so centelleo diciendo, por casu, ''ποίκιλος Σείριος'': ''poíkilos Seirios'', «Siriu, el que relluma en munchos colores».<ref name=comellas624>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 624.</ref> Sicasí, Siriu cunta con más de cincuenta designaciones distintes.<ref name="Holberg2007-xi">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. XI.</ref> 

N'[[Idioma árabe|árabe]] conocer a la estrella como الشِّعْرَى (treslliteráu: ''aš-ši‘rā'' o ''ash-shira''; el líder),<ref name="Staff2007">{{cita web | autor=Staff | añu=2007 | url=http://www.britannica.com/eb/article-9067991/Sirius | títulu=Sirius | editorial=Britannica Online Encyclopedia |fechaaccesu=10 de setiembre de 2007 }}</ref> del que deriva l'alternativu ''Aschere''. En [[sánscritu]] nomar ''Mrgavyadha'', «cazador de venaos», o ''Lubdhaka'', «cazador». Sol primeru d'estos dos nomes, Siriu representa a [[Rudra]] ([[Shiva]]).<ref name="Kak">{{cita web | url=http://www.ece.lsu.edu/kak/ihr.pdf |fechaaccesu=20 d'abril de 2011 | obra=IndiaStar Review of Books | títulu=Indic idees in the Greco-Roman world | autor=Kak, Subhash }}</ref><ref name="Magee1995">{{cita web |url=http://www.religiousworlds.com/mandalam/shiva.htm |títulu=Shri Shri Shiva Mahadeva |fechaaccesu=26 de marzu de 2011 |autor=Gene R. Thursby |obra= |idioma=inglés |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20061022074451/http://www.religiousworlds.com/mandalam/shiva.htm |fechaarchivu=22 d'ochobre de 2006}}</ref> Viaxando bien al norte, en [[Escandinavia]] la estrella yera llamada ''Lokabrenna'', daqué según «l'antorcha de [[Loki]]».<ref name=Cleasby>{{cita llibru |apellíos=Cleasby |nome=Richard |apellíos2=Guðbrandr |nome2=Vígfusson |títulu=An Icelandic-English Dictionary |url= |fechaaccesu=16 de febreru de 2011 |idioma=inglés ya islandés |edición=2ª |añu=1957 |editorial=Oxford University Press |allugamientu= Oxford, Reinu Xuníu |isbn=978-0198631033 |páxines=79, 594 }}</ref><ref>{{cita web |url=http://www.vikinganswerlady.com/stars.shtml | títulu=Viking Age Star and Constellation Names |autor=The Viking Answer Lady |idioma=inglés |cita="Loki's brand; Loki's torch", Sirius. Under brenna Cleasby says, "According to Finn Magnusson (Lex. Mythol.) Sirius is called Loka brenna, 'the conflagration of Loki', referring to the end of the world."}}</ref> Mientres la [[Edá Media]], na [[astroloxía]] Siriu yera una de les quince [[estrelles fixes behenias]],<ref name="Tyson1993">{{cita llibru | nome=Donald | apellíos=Tyson | añu=1993 | coautores=Freake, James | títulu=Three Books of Occult Philosophy | editorial=Llewellyn Worldwide | isbn=0875428320 }}</ref> acomuñada concretamente col [[berilu]] y los [[juníperos]], y que'l so símbolu astrolóxicu foi llistáu por [[Enrique Cornelio Agripa de Nettesheim|Agrippa de Nettesheim]].<ref name="Agrippa1533">{{cita llibru | nome=Heinrich Cornelius | apellíos=Agrippa | añu=1533 | títulu=De Occulta Philosophia | isbn=9004094210 }}</ref>

Históricamente, munches cultures asignaron una especial trescendencia a Siriu, qu'en particular foi rellacionada frecuentemente colos perros, d'ende que coloquialmente sía conocida como la Estrella Perru» (y toles sos variantes idiomátiques: ''Dog Star'', ''Stella del Cane'', ''Hundsstern'', ''Köpek-yıldız'', ''Hundstjärnan'', etc.), lo cual tien que ver en parte con que los nomes de les constelaciones son yá antiguos y tamién con que sía la estrella más brillosa de la so constelación, [[Canis Maior]], el «Gran Can», que típicamente foi identificáu como'l perru del xigante [[Orión (mitoloxía)|Orión]], anque esta nun foi la única opción. Inclusive [[Homero]], nel so ''[[Ilíada]]'', describió l'acercamientu d'[[Aquiles]] a [[Troya]] faciendo referencia a Siriu como perru de Orión, como estrella más brillosu y como malvada.<ref name="Homer">{{cita llibru | apellíos=Homero | añu=1997 | otros=Trans. [[Stanley Lombardu]] | títulu=Illiad | editorial=Hackett | allugamientu=Indianapolis |isbn=9780872203525 }} 22.33–37.</ref><ref name="malina" group="N.B.">Ver tamién el párrafu referente a Grecia na seición [[Siriu#Observación histórica y cultural|Observación histórica y cultural]].</ref>

Na [[astronomía china]], ye conocida como la estrella del llobu celestial» (en [[Idioma chinu|chinu]] y {{lang-ja|天狼}}; [[pinyin]]: ''Tiānláng''; [[rōmaji]]: ''Tenrō'')<ref name="Holberg2007-22">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 22.</ref> na Casona de Jǐng (井宿). Per otru llau, n'[[América del Norte]], munchos pueblos indíxenes rellacionaron d'igual manera Siria colos [[cánidu|cánidos]]; los [[Pueblu seri|seri]] y los [[tohono O'odham]] tomaron la estrella como un perru qu'escorría a oveyes de los montes, ente que los [[pies negros]] llamar «Cara-perru». El pueblu [[cheroqui]] empareyó Siriu con [[Antares]] como pareya de perros guardianes que curiaben cada llau del Camín de les almes»; los [[pawnee]] de [[Nebraska]] realizaron delles asociaciones: la tribu Skidi nomar «Estrella Llobu», pero otres usaben la variante «Estrella Coyote». En [[Alaska]], los [[inuit]] del [[estrechu de Bering]] conocíen Siriu como «Perru Lluna».<ref name="Holberg2007-23">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 23.</ref>

Otra manera, delles cultures venceyaron a Siriu con arcos y fleches. Los antiguos chinos visualizaron un gran arcu y una flecha formaos por [[Puppis]] y Canis Maior derrompiendo'l cielu sur, de manera que l'estremu de la flecha apunta al llobu Siriu. Una conexón similar atopar nel [[templu de Hathor]] en [[Dendera]], onde la diosa [[Satis]] dispara la so saeta a [[Hathor]] —Siriu, que col nome ''Tir'' yera retratada como la flecha en sí na [[Persia|cultura persa]] posterior—.<ref name="Holberg2007-24">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 24.</ref>

Igualmente, mentar a Siriu nel capítulu 53 del [[Corán]], tituláu ''An-Najm'', «La estrella», de la siguiente manera: وأنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى, ''«Qu'Él ye'l Señor de Siriu (la Poderosa Estrella)»'' (53:49).<ref name="Corán">{{cita web | títulu=An-Najm (La estrella), Surah 53 | añu=2007 | obra=Translations of the Qur'an | url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/quran/053.qmt.html | editorial=University of Southern California, Center for Muslim-Jewish Engagement | fechaaccesu=8 d'agostu de 2009 | urlarchivu=https://web.archive.org/web/20090424083652/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/quran/053.qmt.html | fechaarchivu=2009-04-24 }}</ref>

Magar ye ciertu que Siriu ye designada por bien distintos nomes científicos, la gran mayoría d'ellos tán constituyíos por unes sigles y un númberu. La clásica [[denominación de Bayer]], del [[sieglu XVII]], basada n'ordenar les estrelles de cada constelación por rellumu aparente per aciu l'[[alfabetu griegu]] siguíu del nome llatín de la constelación en [[xenitivu]], asignaba a esta estrella'l nome Alfa Canis Maioris o α Canis Maioris, embrivíu como α&nbsp;CMa. L'inconveniente d'esti sistema aniciaba nel fechu de qu'hai munches más estrelles por constelación que lletres nel alfabetu, por ello [[John Flamsteed]] plantegó [[Denominación de Flamsteed|un nuevu métodu]] consistente en dar a cada estrella d'una constelación un númberu y non una lletra, siguiendo l'[[Ascensión reuta|ascensión reuta creciente]] en llugar del rellumu. Asina, y añadiendo tamién el xenitivu llatín, Siriu quedaba como 9&nbsp;Canis Maioris, embrivíu de la mesma 9&nbsp;CMa.<ref name=galadi93/> Darréu creáronse más catálogos estelares de mayor valumbu y precisión. Nel [[Bonner Durchmusterung]], tres les correspondientes sigles del catálogu (hai delles por cuenta de les sos ampliaciones) van la declinación de la estrella y un númberu, Siriu ye BD&nbsp;−16°&nbsp;1591. N'[[Catálogu Henry Draper|el de Henry Draper]], que tien en cuenta l'orde d'ascensión reuta pa la [[Dómina (astronomía)|dómina 1900.0]] y que foi'l primer intentu de clasificación por [[tipu espectral]], a Siriu axudicóse-y HD&nbsp;48915; pero nel [[Bright Star Catalogue]], qu'inclúi aproximao les estrelles visibles a güeyu, Siriu pasa a ser HR&nbsp;2491. Otros munchos son PPM&nbsp;217626, del [[Positions and Proper Motions Catalogue]], SAO&nbsp;151881, del [[Smithsonian Astrophysical Observatory]], GC&nbsp;8833, del [[Boss General Catalogue]], WDS 06451-1643A, ADS&nbsp;5423, GL&nbsp;244, FK5&nbsp;257, LHS&nbsp;219, NSV 17173 y el del recién, precisu y completu [[catálogu Hipparcos]]: HIP&nbsp;32349.<ref name=galadi93/><ref>{{cita web |url=http://www.alcyone.de/cgi-bin/search.pl?object=HR2491 |títulu=Sirius |fechaaccesu=16 de febreru de 2011 |obra= |idioma=inglés |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20110904082428/http://www.alcyone.de/cgi-bin/search.pl?object=HR2491 |fechaarchivu=2011-09-04 }}</ref>

== Observación histórica y cultural ==
Dada la so calidá d'estrella escepcionalmente vistosa, Siriu atopa presente dende tiempos prehistóricos na mitoloxía, les relixones y les costumes de numberoses cultures. 

{| style="float: left; margin: 5px; border: 1px solid grey;"
|- align="center"
|
<hiero>X1:N14-M44</hiero>
[[Xeroglíficu]]<br />Siriu/Sopdet.
|}
Siriu, estrella conocida nel [[Antiguu Exiptu]] como ''Sopdet'', ''Sothis'' o ''Sethis'' ({{lang-el|Σῶθις}}, ''[[Sothis]]''),<ref name=enciclopediasethis>{{cita enciclopedia |editor=Salvat Editor |enciclopedia=La Enciclopedia |títulu=Sothis o Sethis |url= |fechaaccesu=1 d'abril de 2011 |edición=1ª |añu=2003 |volume=19 |ubicación=Madrid, España |isbn=84-345-7483-7 |páxina=14450 |cita=Nome de la estrella Siriu nel antiguu Exiptu. }}</ref> apaez yá nos primeros rexistros astronómicos, simbolizada yá por un perru, orixe del ulterior nome del [[Canis Maior|Can Mayor]].<ref name=comellas623>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 623.</ref> Mientres la dómina del [[Imperiu Mediu d'Exiptu]], el pueblu exipciu basaba'l so [[calendariu]] nel [[orto heliaco]] de Siriu, esto ye, el primer día en que se fai visible por occidente de madrugada xustu enantes de la salida del Sol, dempués d'alloñase abondo del rellumu del Sol.<ref name=galadi37/> La importancia d'esti fechu mora en que marcaba l'entamu de la temporada añal de crecida del ríu [[Nilu]],<ref name=galadi37/> enantes del [[solsticiu]] branizu,<ref name="Wendorf2001">{{cita llibru | nome=Fred | apellíos=Wendorf | coautores=Schild, Romuald | añu=2001 | títulu=Holocene Settlement of the Egyptian Sahara: Volume 1, The Archaeology of Nabta Plain | páxina=500 | editorial=Springer | isbn=0306466120 | url=https://books.google.com/?id=qUk0GyDJRCoC&pg=PP1&dq=isbn=0306466120 | formatu=Vista previa de Google Books |fechaaccesu=16 de mayu de 2008 }}</ref> dempués d'una ausencia de setenta díes nos cielos nocherniegos.<ref name="Holberg2007-4-5">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páxs. 4–5.</ref> El xeroglíficu de Sothis amuesa una estrella de cinco puntes y un triángulu. Sothis yera identificáu cola [[Mitoloxía exipcia|gran diosa]] [[Isis]], que formaba parte, al pie del so maríu [[Osiris]] y el so fíu [[Horus]], d'un triteísmo, ente que esi periodu de setenta díes nos que Siriu non se vía nel cielu simbolizaba'l pasu de Isis y Osiris pol [[duat]], el [[inframundu]] exipciu.<ref name="Holberg2007-4-5"/> D'una manera similar, pa los [[Muiscas|chibchas]] de l'actual [[Colombia]] la salida heliaca de Siriu anunciaba l'empiezu de la temporada d'agües.<ref>{{cita web |url=http://www.jovenastronomo.mendoza.edu.ar/pl_antigua.htm |títulu=Astronomía - Historia antigua |fechaaccesu=20 de febreru de 2011 |autor=Nuevu astrónomu |añu=2002 |obra= |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20100328180122/http://www.jovenastronomo.mendoza.edu.ar/pl_antigua.htm |fechaarchivu=2010-03-28 }}</ref>

La ineludible rellación ente Siriu y el calendariu exipciu causó que, col tiempu, Siriu y el conocíu como [[ciclu sotíaco]] (tamién sotiaco, sothiaco o sótico) convirtiérense tamién nun importante elementu qu'ayude a determinar con mayor exactitú la [[cronoloxía del Antiguu Exiptu]],<ref>{{cita llibru |apellíos=Parker |nome=Richard A. |títulu=The Calendars of ancient Egypt |url= |fechaaccesu=1 d'abril de 2011 |idioma=inglés |añu=1950 |editorial=University Press |ubicación=Chicago, EE. XX. |isbn= }}</ref><ref name=enciclopediasothiaco>{{cita enciclopedia |editor=Salvat Editor |enciclopedia=La Enciclopedia |títulu=sothiaco |url= |fechaaccesu=1 d'abril de 2011 |edición=1ª |añu=2003 |editorial=Salvat Editor |volumen=19 |isbn=84-345-7483-7 |páxina=14450 }}</ref> yá que los antiguos exipcios nun utilizaron un únicu sistema pa fechar. Per otra parte, esti métodu nun ta exentu d'inconvenientes y ello traxo l'apaición de dellos detractores que prefieran recurrir a otros sistemes.<ref>{{cita publicación |apellíu=O'Mara |nome=Patrick |añu=2003 |títulu=Censorinus, the Sothic Cycle, and calendar year one in ancient Egypt: the Epistological problem |publicación=Journal of Near Eastern studies |volume=62 |númberu=1 |páxines=17-26 |doi=10.1086/375914 |url= |fechaaccesu=1 d'abril de 2011}}</ref> El ciclu sotiaco ye'l periodu de 1461&nbsp;años de 365&nbsp;díes exactos (del [[calendariu exipciu]], nel [[Calendariu xulianu|xulianu]] son 1460&nbsp;años de 365,25&nbsp;díes) que tarda la salida heliaca de Siriu en coincidir de nuevu col empiezu del añu nuevu, el primer día del mes Thoth,<ref name=enciclopediasothiaco/> descoordinación que vien acarretada porque l'añu exipciu nun coincidía col [[Añu sidéreo|sidéreo]]. Gracies a el caltenimientu de dellos restos arqueolóxicos que faen referencia al orto heliaco de Siriu y de los que se conoz a qué dinastía pertenecen, como una tabla de [[marfil]] del [[faraón]] [[Dyer (faraón)|Dyer]], puede afitase una referencia a partir de la cual datar los acontecimientos asocedíos nel Antiguu Exiptu.<ref name=Kitchen>{{cita publicación |apellíu=Kitchen |nome=Kenneth Anderson |enllaceautor=Kenneth Kitchen |títulu=The Chronology of Ancient Egypt |publicación=World archaeology, Chronologies |ubicación=Londres |volume=23 |númberu=2 |url=http://hbar.phys.msu.ru/gorm/dating/chroneg.pdf |añu=1991 |páxines=201-208|idioma=inglés}}</ref><ref>{{cita llibru |apellíos=Krauss |nome=Rolf |títulu=Sothis- und Monddaten: Studien zur astronomischen und technischen Chronologie Altägyptens |url= |fechaaccesu=1 d'abril de 2011 |idioma=alemán |añu=1985 |editorial=Gerstenberg |allugamientu=Hildesheim |isbn= }}</ref>

En [[Sumeria]], alredor del tercer mileniu enantes de Cristu, Siriu adoptó yá papeles centrales na [[Mitoloxía de Mesopotamia|relixón sumeria]]. Como estrella de referencia pal calendariu, y so la denominación ''<sup>MUL</sup>KAK.SI.SÁ'', cumplía una importante función nel ciclu agrícola; y col nome de ''<sup>MUL</sup>KAK.TAG.GA'' (flecha del cielu) Siriu yera considerada como una divinidá principal pero subordinao a la estrella dominante de Dios sobre'l restu d'oxetos celestes», [[Venus (planeta)|Venus]], que yera adorada como la diosa [[Inanna]]. Finalmente, na procesión d'[[Akitu]] —añu nuevu— Siriu recibía les sos correspondientes ufriendes.<ref name=edzard>{{cita llibru |apellíos=Edzard |nome=Dietz-Otto |enllaceautor=Dietz-Otto Edzard |títulu=Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archäologie, Bd. 3 |url= |fechaaccesu=15 de febreru de 2011 |idioma=alemán |añu=1971 |editorial=de Gruyter |ubicación=Berlín |isbn=3-11-003705-X |páxines=74-75 }}</ref> Más tarde, y práuticamente ensin cambeos no que representaba, pa los [[asirios]] y los [[Babilonia (rexón)|babilonios]] Siriu suponía amás, según les tables de magre ''[[MUL.APIN]]'', la señal pa especificar los años bisiestos.

La civilización de l'[[Antigua Grecia]] reparó que l'apaición de Siriu anunciaba los templaos y secos branos [[Mar Mediterraneu|mediterráneos]], y por tanto tarrecíen qu'amostalgara les plantes, que debilitara a los homes y qu'escitara a les muyeres.<ref name="Holberg2007-19">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 19.</ref> Por cuenta del so rellumu, la titilación de Siriu yera más apreciable nes condiciones atmosfériques variables de principios del branu, lo cual indicaba, pa los observadores griegos, ciertes emanaciones que provocaben la so influencia malina. Les persones que sufríen los sos efeutos yeren denominaes ''αστροβόλητος'' (''astrobólētos'', «cutíes pola estrella»). Na lliteratura calificar a la estrella como «encesa» o «llameante».<ref name="Holberg2007-20">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 20.</ref> La temporada posterior a l'apaición de Siriu pasó a ser conocida como los díes del perru».<ref name="Holberg2007-16-17">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páxs. 16-17.</ref> Los habitantes de [[Ceos]], islla del archipiélagu de les [[Cícladas]], nel [[mar Exéu]], ufiertaben sacrificios a Siriu y a [[Zeus]] por que llevaren orales frescos, y esperaríen el remanecimientu de la estrella pel branu. Si alzábase clara, abarruntaba bona fortuna, pero, per otru llau, si alzábase brumosa o borrosa, agoraba (o más bien emanaba) pestilencia. Delles monedes del [[Sieglu III e.C.|sieglu III e.C.]] recuperaes de la islla presenten perros o estrelles de los que surden rayos, lo que destaca la relevancia de Siriu.<ref name="Holberg2007-20" /> Tamién en Grecia, l'astrónomu y matemáticu [[Aristarco de Samos]] consideró a la estrella como un sol por cuenta del so rellumu .<ref name=comellas623/>

Darréu, los [[Antigua Roma|romanos]] celebraben la puesta de Siriu'l [[25 d'abril]] sacrificando pa la diosa [[Robigo]] un perru xunto con [[inciensu]], [[vinu]] y una [[Ovis orientalis aries|oveya]], con oxetu de protexer esi añu les colleches d'enfermedaes como la [[Puccinia graminis|ruque]] del [[trigu]] por causa de les emanaciones malvaes de la estrella.<ref name="Ovidiu">[[Ovidiu]]; ''[[Fasti]]'' IV, versos 901–942.</ref> Coles mesmes, los romanos denominaron «canicŭla» ([[canícula]]) a los díes del perru griegos, cultismu [[Llatín|llatín]] que se caltuvo nel [[idioma español]] y que retién el so significáu, que refierse a los díes de mayor calor, lo que n'[[España]] asocede anguaño nel mes d'[[agostu]],<ref name=raecanicula>{{cita web |url=http://lema.rae.es/drae/?val=can%EDcula |títulu=Canícula |fechaaccesu=15 de febreru de 2011 |autor=Real Academia Española |obra=Diccionario de la lengua española |cita=Canícula (na so segunda acepción): tiempu de la nacencia heliaco de Siriu, que d'antiguo coincidía cola dómina más calorosa del añu, pero que güei non se verifica hasta fines d'agostu. }}</ref> anque esta dómina d'altes temperatures enantes tenía llugar tres el orto heliaco de Siriu;<ref name=raecanicula/><ref name=comellas623/> esti desplazamientu temporal débese a la precesión de los [[equinocciu|equinoccios]].<ref name=comellas623/>

[[Ficheru:Claudius Ptolemaeus.jpg|upright|thumb|[[Claudio Ptolomeo]], según un grabáu medieval.]]
[[Claudio Ptolomeo]] d'[[Alexandría]], nel [[sieglu II]], cartografió les estrelles nos llibros séptimu y octavu del so ''[[Almagesto]]'', un tratáu astronómicu que contién el catálogu estelar más completu de l'antigüedá. Nél, Ptolomeo usó Siriu como llocalización del meridianu central terrestre. Curiosamente, dibuxó Siriu como una de les seis estrelles coloraes, daqué que güei se sabe que nun ye ciertu, pero que sicasí foi una tema revesosa pa los astrónomos mientres enforma tiempu.<ref name=galadi175/><ref name="coloráu" group="N.B.">Vease § [[Siriu#Siriu como estrella colorada|Siriu como estrella colorada]].</ref> Les otres cinco estrelles coloraes son de [[Tipu espectral (estelar)|clase M y K]], como por casu [[Arturu (estrella)|Arturu]], na [[Boötes|constelación Bootes]], y [[Betelgeuse]], n'[[Orión (constelación)|Orión]].<ref name="Holberg2007-32">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 32.</ref>

N'otru llugar del mundu, [[Polinesia]], les estrelles más brilloses yeren importantes pa la [[Historia de la navegación astronómica|navegación]] ente los miles d'[[islla|islles]] y [[Atolón|atolones]] del [[océanu Pacíficu]]. Baxes, xunto al horizonte, sirvíen de [[brúxula|brúxules]] estelares qu'ayudaben a los marineros a trazar el so aldu escontra'l so destín final. Adicionalmente, funcionaben como marcadores de [[llatitú]]; nel casu de Siriu, concasa cola llatitú del archipiélagu de [[Fixi]], en 17º&nbsp;S, de manera que devasaba les islles cada nueche.<ref name="Holberg2007-25-26">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páxs. 25-26.</ref> Pa los polinesios el mapa de los cielos nocherniegos nun yera'l mesmu que'l de romanos y griegos. Nel so firmamentu, Siriu pertenecía a una [[constelación]] llamada ''Manu'', na que faía les vegaes de cuerpu d'un gran páxaru que les sos puntes de les ales nun yeren otres que [[Canopus (estrella)|Canopus]] al sur y [[Procyon (estrella)|Proción]] al norte, otros dos estrelles notables, que estremaben la nueche polinesia en dos hemisferios.<ref name="Holberg2007-25-26"/> De la mesma forma en que l'apaición de Siriu enantes de l'aurora anunciaba'l branu pa los griegos, pal pueblu [[pueblu maorí|maorí]] señalaba l'empiezu del iviernu, na so llingua llamáu ''Takurua'', nome que designaba tanto a la estación como a Siriu. El so puntu culminante nel [[solsticiu ivernizu]] yera día de fiesta en [[Ḥawai]] —archipiélagu que, sicasí, yá s'atopa nel hemisferiu norte terrestre, pero a baxa llatitú—, onde yera conocíu como ''Ka'ulua'', «Reina del cielu», anque nun ye este'l so únicu nome a lo llargo del Pacíficu, pos recibía otros como ''Tau-ua'' nes [[islles Marqueses]], ''Rehua'' en [[Nueva Zelanda]] y ''Aa'' y ''Hoku-Kauopae'' na mesma Hawaii.<ref name="Holberg2007-25-26"/>

Nel [[sieglu XVIII]], l'influyente filósofu [[Prusia|prusianu]] [[Immanuel Kant]] cavilgó sobre Siriu y, pola mor del resplandiosu centelleo de la estrella nel cielu européu, onde nun pueden trate rivales inmediates en rellumu como [[Canopus (estrella)|Canopus]], [[Alfa Centauri]] o [[Achernar]], pensó que sería'l centru de gravitación del universu alredor del cual rotarían el restu d'oxetos celestes.<ref name=comellas623/>

Esiste un grupu étnicu de [[Malí]], los [[Dogón|dogones]], al que se-y atribúi tener conocencies tradicionales sobre Siriu que teóricamente seríen imposibles d'adquirir ensin l'usu d'un [[telescopiu]]. Según los llibros ''Entretiens avec Ogotemmêli'' y ''-y renard pâle'', del antropólogu francés [[Marcel Griaule]] (1898 - 1956), esti pueblu non yá conocía'l periodu orbital de cincuenta años de Siriu y del so pequeñu astru compañeru primero que los astrónomos européu y americanu, sinón que tamién faíen referencia a una posible tercer estrella nel sistema. Siriu&nbsp;A ye conocida como ''Sigi tolo'', Siriu&nbsp;B como ''Po tolo'' y la tercer estrella como ''Emme yá tolo''. El llibru de [[Robert K. G. Temple]] de 1976 ''The Sirius Mystery'', nel que s'acomuñar a los dogones con [[estraterrestres]],<ref>{{cita publicación | apellíu = Sheppard | nome = R.Z. | títulu = Worlds in Collusion | editorial = [[Time]] | fecha = 2 d'agostu de 1976 | url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,914468,00.html | archiveurl = https://web.archive.org/web/20130202154810/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,914468,00.html | archivedate = 2013-02-02 | fechaaccesu = 2021-02-25 }}</ref> acredíta-yos amás la conocencia del [[sistema xovianu]] descubiertu por [[Galileo Galilei]] de los cuatro mayores [[Satélite natural|llunes]] de [[Xúpiter (planeta)|Xúpiter]] y tamién la conocencia de los [[aniellos de Saturnu]]. Tales nociones astronómiques nun pasaron desapercibíes y xeneraron discutiniu y especulación. Partiendo d'un artículu del añu 1978 de la publicación ''[[Skeptical Inquirer]]'', ye posible qu'esti estraordinariu entendimientu del sistema Siriu fuera consecuencia de contaminación cultural,<ref name="Ridpath1978">{{cita web |apellíu=Ridpath |nome=Ian |añu=1978 |url=http://www.csicop.org/si/7809/sirius.html |títulu=Investigating the Sirius "Mystery" |editorial=Committee for Skeptical Inquiry |fechaaccesu=26 de xunu de 2007 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20030217073018/http://www.csicop.org/si/7809/sirius.html |fechaarchivu=2003-02-17 }}</ref> daqué de lo que más apocayá s'acusó a los mesmos [[Etnografía|etnógrafos]],<ref name="Ortiz">{{cita web | url=http://www.ramtops.co.uk/dogon.html | títulu=The Dogon Revisited |fechaaccesu=13 d'ochobre de 2007 | nome=Bernard R. Ortiz | apellíu=de Montellano |editorial=Doug's Archaeology site}}</ref><ref name="Coppens">{{cita web | url=http://www.philipcoppens.com/dogonshame.html | títulu=Dogon Shame |fechaaccesu=13 d'ochobre de 2007 | nome=Philip | apellíu=Coppens }}</ref> esplicación que pela cueta paez demasiáu simplayu pa otros.<ref name="Apter1999">{{cita publicación |apellíu=Apter | nome=Andrew | títulu=Griaule's Legacy: Rethinking "la parole claire" in Dogon Studies | publicación=Cahiers d'Études africaines | añu=1999 | volume=45 | númberu=1 | páxines=95–129 | url=http://www.sscnet.ucla.edu/history/apter/Cahiers.pdf |fechaaccesu=16 d'abril de 2008 | formatu=PDF | ref=harv }}</ref> Noah Brosch, nel so llibru ''Sirius Matters'', propunxo que dicha tresferencia cultural astronómica al pueblu dogón tuvo llugar en 1893, cuando una espedición francesa que pretendía contemplar un eclís visitó la so rexón.<ref name="Brosch2008-68-69">Brosch, ''Sirius Matters'', páxs. 68–69.</ref> Otros posibles culpables d'esa supuesta contaminación cultural podríen ser [[misioneru|misioneros]] nel añu 1930,<ref name="JPLuminet">{{cita llibru |nome = Jean-Pierre |apellíos=Luminet| enllaceautor=Jean-Pierre Luminet |títulu=-yos trous noirs |editor=Seuil | coleición=Points Sciences |añu=1992|idioma=francés|isbn=978-2020159487 | id=JPLuminet1992 |capítulu=Le jardin des naines blanches |páxines=100-102 }}</ref><ref name="dogons_cieletespace">{{cita publicación |url=http://www.afanet.fr/CMC/pdf/Articles/Astronomie_Dogon.pdf |títulu=L'Astronomie dogon, Les étoiles du sacrifice |autor=Jodra, Serge |fecha=mayu de 1996 |publicación=Ciel et Espace |númberu=313 |páxines=1-5 |idioma=francés}}</ref> enantes de les primeres investigaciones de Marcel Griaule colos dogones.<ref name="Holberg2007-cap11">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', capítulu 11.</ref>

== Sistema Siriu ==
[[Ficheru:Sirius-B-Orbit-de2.svg|thumb|230px|left|Órbita de Siriu&nbsp;B alredor de Siriu&nbsp;A.]]
Siriu ye una [[estrella binaria]] compuesta de dos estrelles blanques orbitando ente sigo a una distancia d'unes 20&nbsp;[[Unidá astronómica|ua]] (unos 3·10⁹&nbsp;km),<ref name="separacion" group="N.B.">1&nbsp;añu-lluz&nbsp;=&nbsp;63.241&nbsp;ua; semiexe mayor =&nbsp;distancia × tg([[Subtendido|ángulu subtendido]]) =&nbsp;8,6 × 63.241 × tan(7,56″) =&nbsp;19,9&nbsp;ua, aproximao.</ref> aproximao la distancia ente'l Sol y [[Uranu (planeta)|Uranu]], y un periodu de cincuenta años. La componente más brillosa, Siriu&nbsp;A, ye una estrella blanca de la [[secuencia principal]] de [[tipu espectral]] A1V, con una temperatura superficial envalorada en 9940&nbsp;[[Kelvin|K]].<ref name="Adelman2004" /> La so compañera, Siriu&nbsp;B, ye una estrella que yá evolucionó de la secuencia principal y convirtióse en [[nana blanca]]. Anguaño ye diez mil vegaes menos lluminosa nel espectru visual, pero nun tiempu foi la más masiva de los dos.<ref name="Holberg2007-214">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 214.</ref> La edá del sistema calculóse n'alredor de 230&nbsp;millones d'años. Créese qu'un momentu más tempranu de la so esistencia había dos estrelles blanques azulaes viaxando caúna nuna órbita elíptica cada 9,1&nbsp;años.<ref name="Holberg2007-214" /> La emisión de [[radiación infrarroxo]] del sistema Siriu ye más alta de lo esperao, según les midíes del observatoriu espacial [[IRAS]], lo que podría ser una prueba de polvu nel sistema y considérase inusual pa una estrella binaria.<ref name="SolStation">{{cita web | url=http://www.solstation.com/stars/sirius2.htm|títulu = Sirius 2 | editorial = SolStation |fechaaccesu=4 d'agostu de 2006 }}</ref><ref name="Backman1986">{{Cita conferencia | nome=D. Y. | apellíu=Backman | co-authors=Gillett, F. C.; Low, F. J. |títulu=IRA observations of nearby main sequence stars and modeling of excess infrared emission | booktitle=Proceedings, 6th Topical Meetings and Workshop on Cosmic Dust and Space Debris | editorial=COSPAR and IAF | fecha=Del 30 de xunu al 11 de xunetu de 1986 | llugar=Toulouse, Francia | bibcode=1986AdSpR...6...43B | ISSN= 0273-1177 }}</ref> La imaxe del [[observatoriu de rayos X Chandra]] amuesa a Siriu&nbsp;B clisando al so, en teoría, más brillosa compañera, yá que Siriu&nbsp;B ye una fonte más potente de [[rayos X]].<ref name="Brosch2008-126">Brosch, ''Sirius Matters'', páx. 126.</ref>

=== Siriu A ===
[[Ficheru:Sirius A-Sun comparison.png|thumb|250px|Comparanza ente Siriu&nbsp;A y el Sol.]]
[[Ficheru:Sirius A and B artwork.jpg|300px|thumb|Concepción artística de Siriu A y Siriu B.]]
Siriu&nbsp;A tien una masa averada de 2,02 vegaes la del Sol,<ref name="Liebert2005"/><ref name="SolStation" /><ref name="Braganca2003">{{cita web |apellíu=Bragança |nome=Pedro |fecha=15 de xunetu de 2003 |url=http://www.space.com/scienceastronomy/brightest_stars_030715-1.html |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20090616051842/http://www.space.com/scienceastronomy/brightest_stars_030715-1.html |fechaarchivu=2009-06-16 |títulu=The 10 Brightest Stars |editorial=SPACE.com |fechaaccesu=12 de mayu de 2011 }}</ref> que ye de 1,9891·10<sup>30</sup>&nbsp;kg.<ref name=nssdc>{{cita web |apellíu=Williams |nome=D. R. |añu=2004 |títulu=Sun Fact Sheet |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/sunfact.html |editorial=[[NASA]] |fechaaccesu=27 de setiembre de 2010 }}</ref> El radiu de Siriu&nbsp;A, 5,936±0,016&nbsp;[[Miliarcosegundo|mas]], foi midíu con [[Interferometría|interferómetro astronómicu]]. La so velocidá rotacional ye relativamente baxa, de 16&nbsp;km/s,<ref name="Royer2002" /> por causa de lo cual nun se produz una abombadura significativa del discu,<ref name="Kervella2003">{{cita publicación |apellíu=Kervella | nome=P. | coautores=Thevenin, F.; Morel, P.; Cantu, P.; Di Folco, E. | títulu=The interferometric diameter and internal structure of Sirius A | publicación=Astronomy and Astrophysics | url=http://arxiv.org/PS_cache/astru-ph/pdf/0306/0306604v1.pdf | añu=2003 | volume=407 | páxines=681–688 | doi=10.1051/0004-6361:20030994 | ref=harv }}</ref> al contrariu de lo que-y asocede a una estrella de tamañu asemeyáu, [[Vega (estrella)|Vega]], que por cuenta de la so alta velocidá de rotación de 274&nbsp;km/s presenta un diámetru ecuatorial muncho más prominente que'l polar.<ref name="Aufdenberg2006">{{cita publicación |apellíu=Aufdenberg | nome=J.P. | coautores=Ridgway, S.T. et ál. | títulu=First results from the CHARA Array: VII. Long-Baseline Interferometric Measurements of Vega Consistent with a Pole-On, Rapidly Rotating Star? | publicación=Astrophysical Journal | añu=2006 | volume=645 | páxines=664–675 | url=http://www.chara.gsu.edu/CHARA/Papers/Paper6.pdf | formatu=PDF |fechaaccesu=9 de payares de 2007 | doi=10.1086/504149 | ref=harv }}</ref> Ente que la magnitú aparente de Siriu ye la mayor del cielu nocherniegu no qu'a estrelles se refier, con -1,46,<ref name=SIMBADa/> el so [[magnitú absoluta]] ye 1,42, bien per debaxo de les sos vecines [[Iota Canis Maioris]], [[Bellatrix]] o [[VY Canis Maioris]]. La so edá ronda los 200 o 300 millones d'años.<ref name="Liebert2005" />

Los modelos teóricos estelares indiquen que la estrella formar mientres el colapsu d'una [[nube molecular]] y, dempués de diez millones d'años, la so xeneración interna d'[[enerxía]] provenía dafechu de [[Fusión nuclear|reacciones nucleares]]. El [[Nucleu (xeoloxía)|nucleu]] pasó a ser una [[Conveición|zona convectiva]] y faía usu del [[ciclu CNO]] pa xenerar enerxía.<ref name="Kervella2003"/> Espérase que Siriu&nbsp;A escose les reserves d'[[hidróxenu]] del so nucleu enantes de mil millones d'años dempués de la so formación. Entós va convertise nuna [[xigante colorada]] para depués acabar siendo una [[nana blanca]].<ref name="Holberg2007-218">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 218.</ref>

L'espectru de Siriu&nbsp;A desvela llinies fuertemente metáliques, esto ye, ye una estrella rica n'[[Elementu químicu|elementos]] más pesaos que'l [[heliu]], como por casu el [[fierro]].<ref name="SolStation" /><ref name="Kervella2003"/> En comparanza col Sol, la proporción de fierro frente a la d'hidróxenu na atmósfera de Siriu&nbsp;A vien dada por: <math>\begin{smallmatrix}[\frac{Fe}{H}]=0,5\end{smallmatrix}</math>,<ref name="Qiu2001" /> equivalente a 10<sup>0,5</sup>, lo que quier dicir que Siriu&nbsp;A tien un 316% de la proporción de fierro-hidróxenu esistente na atmósfera del Sol. Per otra parte, ye improbable qu'esi porcentaxe d'elementos metálicos sía'l mesmu na totalidá de la estrella; podría tar suspendíu nuna fina capa convectiva na superficie.<ref name="Kervella2003"/>

=== Siriu B ===
[[Ficheru:Sirius B-Earth comparison.png|thumb|250px|Comparanza ente Siriu&nbsp;B y la Tierra.]]
Siriu&nbsp;B ye la [[nana blanca]] más cercana a la Tierra.<ref>{{cita llibru |apellíu=Oster |nome=Ludwig |enllaceautor= |títulu=Astronomía moderna |url= |fechaaccesu=5 de febreru de 2015 |idioma=castellanu |otros= |edición= |añu=1978, 2004 |editor= |editorial= |allugamientu=Editorial Reverté |isbn=84-291-4141-3 |capítulu=Nebuloses planetaries y nanes blanques |páxines= |cita=La nana blanca más próxima a nós ye l'acompañante de Siriu, la estrella más brillosa de la constelación Canis Major; <nowiki>[...]</nowiki> }}</ref> Tien una masa práuticamente igual a la del nuesu Sol (0,98&nbsp;M<sub>☉</sub>),<ref name="Liebert2005"/><ref name="Leicester2005">{{cita web | fecha=1 d'avientu de 2005 | url=http://www2.-y.ac.uk/ebulletin/news/press-releases/2000-2009/2005/12/nparticle-h8g-39x-fhd?searchterm=sirius | títulu=Astronomers Use Hubble to "Weigh" Dog Star's Companion | editorial=University of Leicester | fechaaccesu=13 d'avientu de 2009 }}</ref> lo que la asitia como una de les nanes blanques más masives de les que se tien noticia, pos de media suelen tener la metá de la masa solar, namái qu'a esto hai que suma-y que, teniendo la mesma masa que'l Sol, el so tamañu ye más bien el de la Tierra,<ref name="Leicester2005"/> polo que'l so [[densidá]] ye peralta. La temperatura superficial de Siriu&nbsp;B envaloróse en 25&nbsp;200&nbsp;K,<ref name="Liebert2005"/> pero anque esta temperatura ye mayor que la de Siriu&nbsp;A, nun hai fontes internes d'enerxía, asina que la estrella dirá esfreciéndose progresivamente mientres un periodu de más de dos mil millones d'años nel que va radiar el so calor al espaciu esterior.<ref name="Imamura1995">{{cita web |apellíu=Imamura |nome=James N. | fecha=12 d'ochobre de 1995 | url=http://zebu.uoregon.edu/~imamura/208/feb24/cool.html | títulu=Cooling of White Dwarfs | editorial=University of Oregon |fechaaccesu=3 de xineru de 2007 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20061215101415/http://zebu.uoregon.edu/~imamura/208/feb24/cool.html |fechaarchivu=15 d'avientu de 2006}}</ref> La magnitú aparente de Siriu&nbsp;B ye de 8,30,<ref name=McCook2006/> asina que sería fácilmente observable al telescopiu si nun fuéramos esllumaos pola magnitú mayor de Siriu&nbsp;A. La so magnitú absoluta ye baxa, de tan solo 11,18.<ref name=McCook2006/>

Una nana blanca namái se forma dempués de qu'una estrella desenvolver a partir de la [[secuencia principal]] y pase por una etapa de [[xigante colorada]]. Nel casu de Siriu&nbsp;B, esto asocedió cuando la estrella cuntaba namái cola metá de la so edá actual, hai unos 120 millones d'años. Mientres la so dómina na secuencia principal la estrella inicial, de tipu B (o B4-5),<ref name="Siess2000">{{cita web |apellíu=Siess |nome=Lionel |añu=2000 |url=http://astropc0.ulb.ac.be/~siess/server/iso.html |títulu=Computation of Isochrones |editorial=Institut d'Astronomie et d'Astrophysique, Université llibre de Bruxelles |fechaaccesu=24 de marzu de 2007 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20110505055958/http://astropc0.ulb.ac.be/~siess/server/iso.html |fechaarchivu=2011-05-05 }}</ref><ref name="Palla2005">{{Cita conferencia |nome=Francesco | apellíu=Palla | títulu=Stellar evolution before the ZAMS | booktitle=Proceedings of the international Astronomical Union 227 | páxines=196–205 | editorial=Cambridge University Press | fecha=del 16 al 20 de mayu de 2005 | lugar=Italia | bibcode=976IAUS...73...75P }}</ref> tendría una masa averada de 5&nbsp;[[Masa solar|M<sub>☉</sub>]].<ref name="Liebert2005" /> Nel intre de la so fase entemedia de Siriu&nbsp;B como xigante colorada, Siriu&nbsp;A podría aumentar el so [[metalicidá]].

La composición de Siriu&nbsp;B ye básicamente un amiestu de [[carbonu]] y [[oxíxenu]] procedente de la fusión del [[heliu]] na so etapa anterior.<ref name="Liebert2005"/> Hai una envoltura convectiva d'otros elementos más llixeros, segregaos según la so masa de resultes de l'alta temperatura superficial;<ref name="Koester1990">{{cita publicación |apellíu=Koester | nome=D. | coautores=Chanmugam, G. | títulu=Physics of white dwarf stars | publicación=Reports on Progress in Physics | añu=1990 | volume=53 | númberu=7 | páxines=837–915 | bibcode=1990RPPh...53..837K | doi=10.1088/0034-4885/53/7/001 | ref=harv }}</ref> d'ende que l'atmósfera esterior de Siriu&nbsp;B sía d'hidróxenu práuticamente puru (l'elementu más llixeru) y nun s'aprecien otros elementos nel espectru d'esta estrella.<ref name="Holberg2004">{{cita publicación |apellíu=Holberg | nome=J. B. | coautores=Barstow, M. A.; Burleigh, M. R.; Kruk, J. W.; Hubeny, I.; Koester, D. | títulu=FUSE observations of Sirius B | publicación=Bulletin of the American Astronomical Society | añu=2004 | volume=36 | páxines=1514 | bibcode=2004AAS...20510303H | ref=harv }}</ref>

=== Especulación sobre Siriu C ===
[[Ficheru:Sirius A & B X-ray.jpg|thumb|230px|Imaxe de [[rayos X]] del [[observatoriu de rayos X Chandra|Chandra]], na que Siriu&nbsp;B ye más visible que Siriu&nbsp;A.]]
Dende 1894, delles irregularidaes visibles na órbita del sistema Siriu fixeron pensar nuna tercera componente entá más pequeña, daqué que nunca llegó a confirmase. El meyor axuste a los datos indica que tendría una órbita alredor de Siriu&nbsp;A d'unos seis años y una masa de tan solo 0,06&nbsp;M<sub>☉</sub> y sería hasta diez veces más débil que Siriu&nbsp;B, lo que complicaría tremendamente el so visualización.<ref name="Benest1995">{{cita publicación | autor=Benest, D.; Duvent, J. L. | títulu=Is Sirius a triple star? | publicación=Astronomy and Astrophysics | añu=1995 | mes=xunetu | volume=299 | páxines=621–628 | bibcode=1995A&A...299..621B | url=http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1995A%26A...299..621B |ref=harv }}</ref> Nos [[Años 1920|años venti]] del [[sieglu XX]] dellos astrónomos repararon repetidamente una pequeña estrella na redoma de Siriu&nbsp;A, mas perder de vista dempués. Estudios posteriores pudieron confirmar que se trataba d'un oxetu de fondu; en 1999, un equipu d'astrónomos [[Francia|franceses]] pudo esaminar la redolada de Siriu&nbsp;A en busca d'un astru tenue y topó, de fondu, una estrella de rellumu similar que na primer metá de los años venti tenía d'asitiase na zona visual qu'ocupaba Siriu&nbsp;A. Tomar más recién nun pudieron atopar nenguna estrella compañera de Siriu&nbsp;A dientro d'un campu de 30&nbsp;[[Arcosegundo|arcsec]].<ref>{{cita publicación |autor=J. M. Bonnet-Bidaud, F. Coles, J. Lecacheux |títulu=Search for Companions around Sirius |publicación=Astronomy and Astrophysics |volume=360 |páxines=991–996 |añu=2000 |url=http://aa.springer.de/papers/0360003/2300991.pdf |idioma=inglés |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110709121459/http://aa.springer.de/papers/0360003/2300991.pdf |archivedate=2011-07-09 |fechaaccesu=2015-06-24 }}</ref><ref name="BonnetBidaud2008">{{cita publicación | autor=Bonnet-Bidaud, J. M.; Pantin, Y. | títulu=ADONIS high contrast infrared imaging of Sirius-B | publicación=Astronomy and Astrophysics | volume=489 | númberu=2 | páxines=651–655 | añu=2008 | mes=ochobre | doi=10.1051/0004-6361:20078937 | url=https://www.aanda.org/articles/aa/pdf/2008/38/aa8937-07.pdf | ref = harv }}</ref> En 2008 publicáronse otres observaciones que fueron incapaces de detectar nin una tercer estrella nin tampoco un planeta.<ref name="BonnetBidaud2008"/>

=== Posibilidá de vida alredor de Siriu ===
La distancia de Siriu A a la cual tendría d'atopase un planeta p'allugar condiciones físiques favorables pa la vida tal que la conocemos ye de 4,7&nbsp;[[Unidá astronómica|ua]], cerca de 700 millones de quilómetros. Sicasí, nesta distancia nun podría esistir una órbita estable por causa de les perturbaciones provocaes pola presencia de Siriu&nbsp;B. Cualquier planeta habitable sería destruyíu tres la espansión d'esta postrera mientres la so etapa de xigante colorada y, nel casu de que se formara de siguío d'esi procesu, taría sometíu a una incesante agua de [[Cometa (astronomía)|cometes]] y [[asteroide]]s, pos en redol a Siriu detectóse un discu de polvu similar a aquél qu'ocupaba'l Sistema Solar nes sos primeres fases.<ref name="SolStation" />

== Descubrimientu de Siriu B ==
[[Ficheru:Sirius A and B Hubble photo.jpg|left|thumb|220px|Imaxe de Siriu&nbsp;A (estrella grande) y Siriu&nbsp;B (estrella pequeña, embaxo a la izquierda de la mayor), tomada pol [[telescopiu espacial Hubble]].]]
En 1844, l'astrónomu [[Alemaña|alemán]] [[Friedrich Bessel]], reconocíu por ser el primeru n'afayar la [[paralax]] trigonométrica en 1838,<ref name=galadi702>Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páxs. 702-703.</ref> dedució en 1844, a partir de les oscilaciones nel [[movimientu propiu]] de Siriu, que tenía una compañera invisible, lo qu'asoró a tola comunidá astronómica.<ref name=galadi702/><ref name="Bessel1844">{{cita publicación | bibcode=1844MNRAS...6..136. | títulu=On the Variations of the Proper Motions of ''Procyon'' and ''Sirius'' | autor=Bessel, F. W.; communicated by Herschel, J. F. W. | publicación=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=6 | mes=avientu | añu=1844 | páxines=136–141 | url=http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1844MNRAS...6..136. |ref=harv }}</ref> Gracies al analís de la trayeutoria pudieron calculase delles carauterístiques del sistema Siriu.<ref name=galadi702/> Casi dos décades más tarde, el 31 de xineru de 1862, l'astrónomu y fabricante de telescopios d'Estaos Xuníos [[Alvan Graham Clark]], de la [[Alvan Clark & Sons]], asitiada en [[Massachusetts]],<ref name=porcellino61>Porcellino, ''En busca de les estrelles'', páx. 61.</ref> foi'l primeru en columbrar la débil estrella compañera de Siriu, agora denomada Siriu&nbsp;B y tamién, coloquialmente, «el Cachorru».<ref name=porcellino61/><ref name="Flammarion1877">{{cita publicación | bibcode=1877AReg...15..186F | títulu=The Companion of Sirius | autor=Flammarion, Camille | publicación=The Astronomical Register | volume=15 | númberu=176 | mes=August | añu=1877 | páxines=186–189 | ref=harv }}</ref> Curiosamente, nun buscaba estremar la nueva estrella, sinón probar les lentes del so nuevu [[telescopiu refractor]] —el mayor del mundu de la so clase entós, de 480&nbsp;mm d'apertura, destináu al [[Observatoriu Dearborn]]— y afayar imperfecciones gracies al rellumu de Siriu.<ref name=galadi702/><ref name=porcellino61/><ref>{{cita web |url=http://www.craig-telescope.co.uk/lens.html |títulu=The Craig telescope - The Lens |fechaaccesu=26 de marzu de 2011|autor=Craig Telescope Project |obra= |idioma=inglés }}</ref> A partir d'entós, Siriu dexaba de ser una estrella binaria astrométrica, [[Id est#F - M|i.&nbsp;y.]], binaria pero aparentemente solitaria a güeyu o con telescopiu, pa entrar na categoría d'estrelles binaries orbitales visuales.<ref name=galadi702/>

En 1851 [[Christian August Friedrich Peters|Christian Peters]] pudiera cifrar el [[periodu orbital]] de la pareya en 50,093 años, y la so masa en más de seis veces la de [[Xúpiter (planeta)|Xúpiter]], anque nesto últimu los sos cálculos quedáronse curtios. Coles mesmes, constató una fuerte [[Escentricidá (matemática)|escentricidá]] na trayeutoria orbital de Siriu&nbsp;B y apurrió una [[efeméride]] coles posiciones esperaes.<ref>C.A.F. Peters: ''Über die eigene Bewegung des Sirius''. Astronomische Nachrichten Nr. 745, 1–16; Nr. 746, 17–32; Nr. 747, 33–48; Nr. 748, 49–58, Altona 1851 ([http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1851AN.....32....1P&data_type=PDF_HIGH&whole_paper=YES&type=PRINTER&filetype=.pdf PDF]). Ver tamién Holberg: ''Sirius …'', páx. 57 ss.</ref>

En 1915, [[Walter Sydney Adams]], utilizando un [[telescopiu reflector]] de 1,5&nbsp;m dende'l [[Observatoriu Monte Wilson]], reparó'l [[Analís espectral|espectru]] de Siriu&nbsp;B y determinó que yera una tenue estrella ablancazada,<ref name="Adams1915">{{cita publicación | bibcode=1915PASP...27..236A | títulu=The Spectrum of the Companion of Sirius | nome=W. S. | apellíu=Adams | publicación=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | volume=27 |númberu=161 | mes=avientu|añu=1915 | páxines=236–237 | doi=10.1086/122440 |url=http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1915PASP...27..236A | ref=harv }}</ref> lo que llevó a los astrónomos a pensar que yera una [[nana blanca]], la segunda na hestoria en ser afayada,<ref name="Holberg2005">{{cita publicación |apellíu=Holberg | nome=J. B. | títulu=How Degenerate Stars Came to be Known as White Dwarfs | publicación=Bulletin of the American Astronomical Society | añu=2005 | volume=37 | númberu=2 | páxines=1503 | bibcode=2005AAS...20720501H | ref=harv }}</ref> o inclusive la primera según otres fontes.<ref name=galadi702/><ref name=blume348>Burnham, Dyer, Kanipe; ''Astronomía'', páx. 348.</ref> Colos años pasó a ser una de les trés nanes blanques «clásiques», xunto a [[40 Eridani]] y a la [[Estrella de Van Maanen]].<ref name="schatzman">{{cita llibru |apellíos = Y. Schatzman |títulu = White Dwarfs |añu = 1958 |editorial = Amsterdam: North-Holland}}</ref> 

La primer midida del diámetru de Siriu&nbsp;A foi llevada a cabu por [[Robert Hanbury Brown]] y [[Richard Q. Twiss]] en 1959 en [[Jodrell Bank]], cola ayuda de la so [[interferómetro d'intensidá]] estelar,<ref name="Hanbury1958">{{cita publicación | autor=Brown, R. Hanbury; Twiss, R. Q. | títulu=Interferometry of the Intensity Fluctuations in Light. IV. A Test of an Intensity Interferometer on Sirius A | publicación=Proceedings of the Royal Society of London | añu=1958 | volume=248 | númberu=1253 | páxines=222–237 | bibcode=1958RSPSA.248..222B | doi=10.1098/rspa.1958.0240 | ref=harv }}</ref> pero nun foi sinón hasta 2005 que, col [[telescopiu espacial Hubble]], pudo definise el tamañu de Siriu&nbsp;B: aproximao tien el mesmu diámetru que la Tierra, unos 12&nbsp;000&nbsp;km, pero con una masa llixeramente menor a la del Sol.<ref name="Brown2005">{{cita web | autor=Brown, Dwayne; Weaver, Donna | fecha=13 d'avientu de 2005 | url=http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/36/text/ | títulu=Astronomers Use Hubble to "Weigh" Dog Star's Companion | editorial=NASA |fechaaccesu=13 d'ochobre de 2007 }}</ref><ref name="McGourty2005">{{cita publicación | nome=Christine | apellíu=McGourty | títulu=Hubble finds mass of white dwarf | editorial=BBC News | fecha=14 d'avientu de 2005 | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4528586.stm |fechaaccesu=13 d'ochobre de 2007 }}</ref><ref name="Bond2005">{{cita publicación |nome=Peter | apellíu=Bond | títulu=Astronomers Use Hubble to 'Weigh' Dog Star's Companion | editorial=Royal Astronomical Society | fecha=14 d'avientu de 2005 | url=http://www.ras.org.uk/index.php?option=com_content&task=view&id=897&Itemid=2 |fechaaccesu=4 d'agostu de 2006 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20110716073800/http://www.ras.org.uk/index.php?option=com_content&task=view&id=897&Itemid=2 |fechaarchivu=16 de xunetu de 2011}}</ref><ref name="Barstow2007">{{cita publicación | autor=Barstow, M. A.; Bond, Howard Y.; Holberg, J. B.; Burleigh, M. R.; Hubeny, I.; Koester, D. | títulu=Hubble Space Telescope spectroscopy of the Balmer lines in Sirius B | publicación=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | añu=2005 | volume=362 | númberu=4 | páxines=1134–1142 | bibcode=2005MNRAS.tmp..739B | doi=10.1111/j.1365-2966.2005.09359.x | ref=harv }}</ref>

== Visibilidá y observación ==
[[Ficheru:4heic0516d.jpg|thumb|300px|[[Hexágonu ivernizu|Triángulu ivernizu]] formáu por [[Proción]] a la izquierda, [[Betelgeuse]], colorada, a la derecha (y el restu d'[[Orión (constelación)|Orión]]) y Siriu debaxo nel centru.]]
Con una [[magnitú aparente]] de -1,46, Siriu ye la estrella más brillosa del cielu nocherniegu, casi dos veces más brillosu que la segunda estrella por rellumu, [[Canopus (estrella)|Canopus]],<ref name="Holberg2007-xi"/> de -0,62 según el catálogu Hipparcos. Sicasí, ye superada pola [[Lluna]], por [[Xúpiter (planeta)|Xúpiter]] y por [[Venus (planeta)|Venus]]; n'ocasiones inclusive la magnitú aparente de [[Mercuriu (planeta)|Mercuriu]] y [[Marte (planeta)|Marte]] ye cimeru.<ref name="Espenak-Mars">{{cita web |apellíu=Espenak | nome=Fred | url=http://sunearth.gsfc.nasa.gov/clise/TYPE/mars2.html | títulu=Mars Ephemeris | obra=Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995–2006, NASA Reference Publication 1349 |urlarchivu=https://archive.today/ycKN |fechaarchivu=29 de xunetu de 2012}}</ref> Siriu puede reparase casi dende cualquier llugar habitáu de la Tierra. Namái aquellos que viven más allá del paralelu 73º&nbsp;N, dellos graos percima del [[círculu polar árticu]], nun pueden vela; y dende delles poblaciones d'altes llatitúes, anque puede acolumbrase, álzase bien pocu sobre l'horizonte, por casu na ciudá [[Rusia|rusa]] de [[San Petersburgu]], onde namái algama 13º sobre'l mesmu.<ref name="Holberg2007-82">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 82.</ref> Forma, xunto a [[Proción]] y [[Betelgeuse]], el [[Hexágonu ivernizu|triángulu d'iviernu]] pa los observadores del [[hemisferiu norte]].<ref name="Braganca2003"/><ref name="Darling">{{cita web |apellíu=Darling |nome=David | url=http://www.daviddarling.info/encyclopedia/W/Winter_Triangle.html | títulu=Winter Triangle | obra=The Internet Encyclopedia of Science |fechaaccesu=20 d'ochobre de 2007 }}</ref> Por cuenta del so [[Declinación (astronomía)|declinación]] d'apenes −17°,<ref name="SIMBADa" /> Siriu constituyir en [[estrella circumpolar]] nes llatitúes que van dende 73º&nbsp;S hasta'l [[polu sur]]. A principios de xunetu, dende'l [[hemisferiu sur]] Siriu puede vese tanto al atapecer, pos se pon tres el Sol, como a l'amanecida, cuando apaez primero que él.<ref name="Stargazers2000">{{cita web | url=http://www.stargazers.iinet.net.au/Canismajor.htm | añu=2000 | títulu=Stories from the Stars | editorial=Stargazers Astronomy Shop | fechaaccesu=17 d'avientu de 2008 | urlarchivu=https://web.archive.org/web/20200329024352/http://www.stargazers.iinet.net.au/Canismajor.htm | fechaarchivu=2020-03-29 }}</ref>

Coles condiciones fayadices, Siriu puede adicar pel sol a güeyu. Ye necesariu que, con Siriu nel cenit y el Sol baxu xunto al horizonte, el cielu tea claru y que'l llugar d'observación tea asitiáu a gran altitú;<ref name="Henshaw1984">{{cita publicación | nome=C. | apellíu=Henshaw | títulu=On the Visibility of Sirius in Daylight | publicación=Journal of the British Astronomical Association | añu=1984 | volume=94 | númberu=5 | páxines=221–222 | bibcode=1984JBAA...94..221H | ref=harv }}</ref> la xunta d'estos requerimientos cumplir con mayor facilidá nel hemisferiu austral por causa de la declinación de Siriu. Mientres la nueche, una de les alliniaciones estelares más populares ye que l'allongamientu de la llinia imaxinaria creada poles trés estrelles principales del [[cinturón de Orión]] —[[Alnitak]], [[Alnilam]] y [[Mintaka]]— va parar a Siriu escontra'l sureste, a unos 20º,<ref name="Braganca2003"/> y a [[Aldebarán]] escontra'l noroeste.<ref name="galadi39">Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páx. 39.</ref><ref name=comellas39>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 39.</ref>

El movimientu orbital del sistema binariu de Siriu fai que la mínima separación angular ente dambes estrelles sía de menos de trés [[segundu d'arcu|segundos d'arcu]] y que la máxima sía de dolce segundos d'arcu.<ref name=comellas624>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 624.</ref> Si tiense la primer de les situaciones espuestes, estremar a la pequeña Siriu&nbsp;B del so gran compañera ye un desafíu pal observador, yá que se precisa un telescopiu de siquier 300&nbsp;mm d'apertura sofitáu por unes condiciones d'observación escelentes. Polo xeneral, la torga principal pa reparar Siriu&nbsp;B vien dau pola gran diferencia de magnitú ente la estrella primaria y la secundaria.<ref name="comellas185>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páx. 185.</ref> Dende l'añu 1994, cuando asocedió'l postreru [[periastru]] del sistema Siriu,<ref name="periastru" group="N.B.">Dos ciclos completos de 50,09 años de siguío del periastru de 1894,13 dan como resultáu la fecha de 1994,31. Nótese que los decimales nun indiquen díes nin meses sinón una fracción del añu.</ref> la pareya foise alloñando ente sigo, lo que facilita la so visión por separáu.<ref name="Mullaney2008">{{cita web |apellíu=Mullaney |nome=James | mes=marzu | añu=2008 | url=http://www.skyandtelescope.com/observing/objects/doublestars/3309846.html?page=3&c=y | títulu=Orion's Splendid Double Stars: Pretty Doubles in Orion's Vicinity | editorial=Sky & Telescope |fechaaccesu=1 de febreru de 2008 }}</ref> Coles mesmes, pa estremar dambes estrelles puede ser d'utilidá una diafragma poligonal, escurríu por [[Alexander Aitken]], que modifique la lluz proveniente de Siriu&nbsp;A por que Siriu&nbsp;B dexe de ser imperceptible ente'l rellumu de la primera.<ref name="galadi616">Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páx. 616.</ref><ref name=comellas624/> El próximu [[apoastru]] va tener llugar nel añu [[2018]], cuando'l sistema va tar separáu 12&nbsp;arcsec con un [[ángulu de posición]] de 66º; l'anterior asocedió en 1966, asina qu'hasta l'añu 2010 nun foi tan fácil estremar la una de la otra.<ref name=comellas624/>

A una distancia de 2,6 [[pársec]]s (8,6&nbsp;años-lluz), el sistema Siriu contién dos de los ocho estrelles más cercanes al [[Sistema Solar]] y ye'l quintu sistema estelar más cercanu a nós.<ref name="Todd2006">{{cita web |apellíu=Henry | nome=Todd J. | fecha=1 de xunetu de 2006 | url = http://www.chara.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm | títulu = The One Hundred Nearest Star Systems | editorial = RECONS |fechaaccesu=4 d'agostu de 2006}}</ref> Ye esta proximidá, y non la lluminosidá real de Siriu, la principal razón de que la so magnitú aparente siga na llista a Lluna, Xúpiter y Venus, hermano a lo qu'asocede con otres estrelles cercanes como [[Alfa Centauri]] y en claru contraste a lo qu'asocede con estrelles superxigantes y desaxeradamente lluminoses como [[Canopus (estrella)|Canopus]], [[Rigel]] o [[Betelgeuse]], qu'a pesar d'atopase bien de más lloñe cúntense ente les más brilloses del firmamentu.<ref name="RASNZ">{{cita web | url=http://www.rasnz.org.nz/Stars/BrightStars.htm | títulu=The Brightest Stars | editorial=Royal Astronomical Society of New Zealand |fechaaccesu=14 d'avientu de 2007}}</ref> Con too y con eso, nun hai qu'escaecer que Siriu ye alredor de venticinco veces más lluminosa que'l nuesu Sol.<ref name="Liebert2005" /> 

Tomando Siriu como referencia de distancies, la estrella de grandes dimensiones más cercana ye [[Proción]], a 1,61 pársecs (5,24&nbsp;años-lluz) de distancia.<ref name="SolStation"/> Espérase que la [[sonda espacial]] [[Voyager 2]], llanzada nel añu 1977 col fin d'estudiar los [[Xigante gaseosu|xigantes gaseosos]] del Sistema Solar, pase a una distancia máxima de 1,3 pc (4,3&nbsp;años-lluz) de Siriu dientro d'aproximao 296&nbsp;000 años.<ref name="Angrum2005">{{cita web |apellíu=Angrum |nome=Andrea | fecha=25 d'agostu de 2005 | url =http://voyager.jpl.nasa.gov/mission/interstellar.html | títulu=Interstellar Mission | editorial=NASA/JPL |fechaaccesu=7 de mayu de 2007 }}</ref>

=== Comparanza de rellumu ===
Na actualidá, Siriu ye la estrella más brillosa del firmamentu, pero non siempres va ser asina. Alredor del añu 235000&nbsp;d.&nbsp;C., [[Vega (estrella)|Vega]] va reemplazar a Siriu nesa primer posición con una magnitú de -0,7,<ref name="SK">Southern Stars Systems ''SkyChart III'', Saratoga, California 95070, Estaos Xuníos.</ref> y enantes del añu 260000&nbsp;d.&nbsp;C., con una magnitú de -0,46, [[Canopus (estrella)|Canopus]] podría recuperar el so segundu puestu en desterciu de Siriu, que cayería na llista pa pasar a ser la tercer estrella por rellumu dende la [[Tierra]].<ref name="SK"/> La evolución del rellumu de Siriu en comparanza con otres estrelles bien brilloses, nel espaciu de tiempu que va dende cien milenios enantes de Cristu hasta cien milenios dempués de Cristu amosar nel siguiente diagrama y la so correspondiente tabla numbérica:<ref name="SK"/>

[[Ficheru:Diagrama Brillo aparente-Tiempo - Estrellas brillantes.svg|thumb|left|490px|Desenvolvimientu de los rellumos aparentes de les estrelles más lluminoses dende la Tierra a lo llargo del tiempu.]]
:{| {{tablaguapa}}
|-
!style="background:moccasin" width="16%" | Añu<br />(e.C./d.C.)
!style="background:moccasin" width="12%" | Siriu
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Canopus (estrella)|Canopus]]
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Vega (estrella)|Vega]]
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Arturu (estrella)|Arturu]]
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Procyon (estrella)|Proción]]
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Altair]]
!style="background:moccasin" width="12%" | [[Alpha Centauri|α Cen]]
|-
| align="right" | −100000
| align="center" | −0,66
| align="center" | '''−0,82'''
| align="center" | +0,33
| align="center" | +0,88
| align="center" | +0,88
| align="center" | +1,69
| align="center" | +2,27
|-
| align="right" | −75000
| align="center" | '''−0,86'''
| align="center" | −0,80
| align="center" | +0,24
| align="center" | +0,58
| align="center" | +0,73
| align="center" | +1,49
| align="center" | +1,84
|-
| align="right" | −50000
| align="center" | '''−1,06'''
| align="center" | −0,77
| align="center" | +0,17
| align="center" | +0,30
| align="center" | +0,58
| align="center" | +1,27
| align="center" | +1,30
|-
| align="right" | −25000
| align="center" | '''−1,22'''
| align="center" | −0,75
| align="center" | +0,08
| align="center" | +0,08
| align="center" | +0,46
| align="center" | +1,03
| align="center" | +0,63
|-
| align="right" | 0
| align="center" | '''−1,43'''
| align="center" | −0,72
| align="center" | 0,00
| align="center" | −0,02
| align="center" | +0,37
| align="center" | +0,78
| align="center" | −0,21
|-
| align="right" | 25000
| align="center" | '''−1,58'''
| align="center" | −0,69
| align="center" | −0,08
| align="center" | +0,02
| align="center" | +0,33
| align="center" | +0,49
| align="center" | −0,90
|-
| align="right" | 50000
| align="center" | '''−1,66'''
| align="center" | −0,67
| align="center" | −0,16
| align="center" | +0,19
| align="center" | +0,32
| align="center" | +0,22
| align="center" | −0,56
|-
| align="right" | 75000
| align="center" | '''−1,66'''
| align="center" | −0,65
| align="center" | −0,25
| align="center" | +0,45
| align="center" | +0,37
| align="center" | −0,06
| align="center" | +0,30
|-
| align="right" | 100000
| align="center" | '''−1,61'''
| align="center" | −0,62
| align="center" | −0,32
| align="center" | +0,74
| align="center" | +0,46
| align="center" | −0,31
| align="center" | +1,05
|}
<br style="clear:both;" />

=== Siriu como estrella colorada ===
[[Ficheru:Diagrama H-R - Sirio y Sol.png|thumb|300px|Siriu&nbsp;A, Siriu&nbsp;B y el Sol nel [[diagrama de Hertzsprung-Russell]].]]
La paradoxa de que Siriu yera hasta apocayá tiempu (en términos estelares) una estrella colorada sorprendía a los astrónomos,<ref name=galadi175/><ref name=galadi599>Galadí-Enríquez, Gutiérrez Pelo; ''Astronomía xeneral: teórica y práutica'', páxs. 599-600.</ref> pos a pesar de que se sabe con certidume que ye de color blancu azuláu,<ref name=galadi175/><ref name=comellas594/> los documentos históricos denotaban que la estrella yera colorada.<ref name=galadi599/>

Nel [[Antiguu Exiptu]], pa que los sos habitantes Siriu yera de gran importancia dada la rellación ente la so orto heliaco y la crecida del [[Nilu]], Siriu yera una estrella colorada y,<ref name=galadi175/> de la mesma, hacia l'añu 150 d. C. [[Claudio Ptolomeo]] describió Siriu con color acoloratáu, xunto a otros cinco estrelles que, n'efeutu, son d'esi color o anaranxáu: [[Betelgeuse]], [[Antares]], [[Aldebarán]], [[Arturu (estrella)|Arturu]] y [[Pólux (estrella)|Pólux]].<ref name="Holberg2007-157">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 157.</ref> El primeru en discrepar de manera oficial foi l'astrónomu aficionáu [[Thomas Barker]], terrateniente de [[Lyndon Hall]] en [[Rutland]], [[Reinu Xuníu]], quien faló de la tema mientres una xunta de la [[Royal Society]] en [[Londres]] en 1760.<ref name="Ceragioli1995">{{cita publicación |apellíu=Ceragioli | nome=R. C. | títulu=The Debate Concerning 'Red' Sirius | publicación=Journal for the History of Astronomy | añu=1995 | volume=26 | númberu=3 | páxines=187–226 | bibcode=1995JHA....26..187C | ref=harv }}</ref> La esistencia d'estrelles que variaben el so rellumu dio pie a la idea de que tamién podría haber otres que lo que camudaren fuera'l so color; Sir [[John Herschel]] fixo esti apunte en 1839, posiblemente influyíu pol so estudiu sobre [[Eta Carinae]] dos años tras.<ref name="Holberg2007-158">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 158.</ref> [[Thomas Jefferson Jackson See]] reabrió l'alderique avera del color coloráu de Siriu per aciu la publicación de diversos documentos nel añu 1892 y un sumariu en 1926,<ref name="Holberg2007-161">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 161.</ref> nos que non yá recurría a Ptolomeo, sinón que tamién citaba al poeta [[Arato]], a [[Marco Tuliu Cicerón]] y a [[Xuliu César Xermánicu]] como persones que calificaren a la estrella de colorada, almitiendo per otru llau que nengún de los trés yeren astrónomos.<ref name="Holberg2007-162">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 162.</ref> El filósofu romanu [[Lucio Anneo Séneca]] tamién describiera nel so momentu a Siriu con un color coloráu más escuru que'l de [[Marte (planeta)|Marte]], declarando amás «Siriu ye colorada».<ref name=comellas623/><ref name="Whittet1999">{{cita publicación | autor=Whittet, D. C. B. | títulu=A physical interpretation of the 'red Sirius' anomaly | publicación=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | añu=1999 | volume=310 | númberu=2 | páxines=355–359 | url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1999MNRAS.310..355W |fechaaccesu=30 de xunu de 2007|doi=10.1046/j.1365-8711.1999.02975.x | ref=harv }}</ref> Hai que señalar que, anque foi la idea más xeneralizada, non tolos observadores antiguos vieron Siriu colorada. Ello ye que na [[Historia de China antigua China]] Siriu yera la referencia que tomar como estrella blanca, y múltiples rexistros dende'l [[Sieglu II e.C.|sieglu II e.C.]] hasta'l [[sieglu VII|sieglu VII&nbsp;d.&nbsp;C.]] describen Siriu con tonos blancos.<ref name="Jiang1992">{{cita publicación | autor=江晓原 | añu=1992 |títulu=中国古籍中天狼星颜色之记载 | publicación=天文学报 | volume=33 | númberu=4 | idioma=chinu | ref=harv }}</ref><ref name="Jiang1993">{{cita publicación | autor=Jiang, Xiao-Yuan | títulu=The colour of Sirius as recorded in ancient Chinese texts | bibcode=1993ChA&A..17..223J | publicación=Chinese Astronomy and Astrophysics | volume=17 | númberu=2 | páxines=223–228 | añu=1993 | mes=abril | doi=10.1016/0275-1062(93)90073-X | url=http://shc2000.sjtu.edu.cn/031207/sirius.htm | ref=harv | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303172848/http://shc2000.sjtu.edu.cn/031207/sirius.htm | archivedate=2016-03-03 | fechaaccesu=2015-06-24 }}</ref> Tornando a [[Europa]], yá nel [[sieglu I]] el poeta [[Manilio]] definir de «azul de mar», imaxe repitida nel [[sieglu IV]] por [[Avieno]].<ref name="Holberg2007-163">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páx. 163.</ref>

En 1985, los astrónomos alemanes [[Wolfhard Schlosser]] y [[Werner Bergmann]] publicaron un informe d'un manuscritu [[Lombardía|lombardu]] del [[sieglu VIII]] que contién ''De cursu stellarum ratio'', escritu por san [[Gregorio de Tours]]. El testu, en llatín, enseñaba a los llectores cómo determinar la hora del [[Oración (relixón)|rezu]] nocherniegu gracies a les posiciones de los astros nel cielu, axetivando Siriu cola pallabra ''rubeola'', «acoloratada». Basar nesti fechu pa xustificar que Siriu&nbsp;B foi una [[xigante colorada]] entós daquella.<ref name="Schlosser1985">{{cita publicación | autor=Schlosser, W.; Bergmann, W. | añu=1985 | mes=payares| títulu=An early-medieval account on the red colour of Sirius and its astrophysical implications | publicación=Nature | númberu=318 | páxines=45–46 | doi=10.1038/318045a0 | url=http://www.nature.com/nature/journal/v318/n6041/abs/318045a0.html (abstract) |fechaaccesu=11 de xineru de 2008 | volume=318 | ref=harv}}</ref> Sicasí, otros retrucáron-yos que probablemente san Gregorio de Tours tuviera refiriéndose a Arturu en cuenta de a Siriu.<ref name="McCluskey1987">{{cita publicación | autor=McCluskey, S. C. | añu=1987 | mes=xineru | títulu=The colour of Sirius in the sixth century | publicación=Nature | númberu=325 | páxina=87 |volume=318 | doi=10.1038/325087a0 | url=http://www.nature.com/nature/journal/v325/n6099/abs/325087a0.html (abstract) |fechaaccesu=11 de xineru de 2008 | ref=harv }}</ref><ref name="VanGent1987">{{cita publicación | autor=van Gent, R. H. | añu=1987 | mes=xineru | títulu=The colour of Sirius in the sixth century | publicación=Nature | númberu=325 | páxines=87–89 | doi=10.1038/325087b0 | url=http://www.nature.com/nature/journal/v325/n6099/abs/325087b0.html (abstract) |fechaaccesu=11 de xineru de 2008 | volume=318 | ref=harv }}</ref>

La posibilidá de qu'estes postures atopaes fueren causaes pola [[evolución estelar]] o bien de Siriu&nbsp;A o bien de Siriu&nbsp;B foi refugada polos astrónomos, pos el tiempu trescurríu foi demasiáu escasu pa una estrella y porque amás nun hai signos de la nebulosidad que cabría esperar nel sistema si un cambéu de tal valumbu tuviera llugar.<ref name=comellas623/><ref name="Whittet1999"/> Inclusive se plantegó la interaición con una presunta tercer estrella, non conocida pel momento, como causa del color coloráu.<ref name="Kuchner2000">{{cita publicación |apellíu=Kuchner |nome=Marc J. | coautores=Brown, Michael Y. | títulu= A Search for Exozodiacal Dust and Faint Companions Near Sirius, Procyon, and Altair with the NICMOS Coronagraph | publicación=Publications of the Astronomical Society of the Pacific | añu=2000 | volume=112 | páxines=827–832 | url=http://arxiv.org/abs/astru-ph/0002043 |fechaaccesu=21 de xineru de 2008 | doi= 10.1086/316581 | ref=harv }}</ref> Delles otres esplicaciones alternatives argumentaron qu'o se calificaba la estrella de colorada como [[metáfora]] de la mala fortuna o que la titilación de Siriu daba la impresión de matices coloraos. 

La esplicación final que resolvió'l misteriu yera abondo más simple: igual qu'asocede col Sol cuando s'atopa baxu nel horizonte, a l'amanecida o al atapecer, Siriu amosábase colloráu nesa mesma posición, de resultes de la [[Dispersión de Rayleigh|dispersión de la lluz]] al traviés de l'[[atmósfera]]. D'ende que Siriu fuera colorada pa los exipcios, por casu, yá que nel so [[orto heliaco]] asítiase baxa nel cielu.<ref name=galadi175/><ref name=galadi599/><ref name="Whittet1999" />

=== Oxetos celestes cercanos ===
[[Ficheru:Canis Major charta (big names).png|thumb|350px|Mapa del cielu de [[Canis Maior]] y les sos zones cercanes. La zona al este de Siriu ye más rica que l'asitiada al oeste.<ref name=comellas625>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páxs. 625-633.</ref>]]
A la de reparar el cielu nocherniegu, Siriu ye una bona referencia p'asitiase nel cielu.<ref name=comellasref>Comellas, ''Guía del firmamentu'', páxs. 625, 634, 652.</ref> Na redoma de Siriu atopa un oxetu perteneciente al [[catálogu Messier]], [[M41]], un [[cúmulu abiertu]] nel que pueden apreciase decenes d'estrelles, predominantemente marielles, de magnitúes de la 8 a la 10, aproximao, lo que da al conxuntu una magnitú de 5,0.<ref name=comellas625/> A 13º escontra l'este de Siriu, esto ye, abondo más estremaos, atópense tamién [[M46]] y [[Cúmulu abiertu M47|M47]], yá na [[Puppis|constelación de Puppis]];<ref name=blume349>Burnham, Dyer, Kanipe; ''Astronomía'', páx. 349.</ref> y escontra el norte, na constelación de [[Monoceros]], ta'l [[cúmulu abiertu M50]]. Al oeste de Siriu, y llixeramente escontra'l sur, alcuéntrase [[Beta Canis Maioris]], qu'a pesar del so nome nun ye la segunda estrella más brillosa de la constelación, sinón la cuarta; ye una [[xigante azul]] llevemente [[Estrella variable|variable]] que la so [[magnitú absoluta]] supera en demasía a Siriu, pero alcuéntrase muncho más alloñada del Sistema Solar. La segunda estrella más lluminosa n'apariencia de Canis Maior ye en realidá [[Adhara]], [[Épsilon Canis Maioris]], otra xigante azul que yá s'alcuentra muncho más al sur na constelación.<ref name=comellas625/> Cerca de Siriu tamién pueden reparase estrelles dobles o triples como [[Mu Canis Maioris|μ&nbsp;CMa]], S&nbsp;516, S&nbsp;518 o [[Ni1 Canis Maioris|ν<sup>1</sup>&nbsp;CMa]], esta postrera de color anaranxáu bien cercana a otros dos col mesmu nome y tonalidá similar, [[Ni2 Canis Maioris|ν<sup>2</sup>&nbsp;CMa]] y [[Ni3 Canis Maioris|ν³&nbsp;CMa]];<ref name=comellas625/> d'estos trés la más próxima a Siriu nel cielu ye ν³&nbsp;CMa.<ref name=blume346>Burnham, Dyer, Kanipe; ''Astronomía'', páx. 346.</ref> Cabo mentar tamién la presencia de cúmulos como'l [[NGC 2345|NGC&nbsp;2345]], el [[NGC 2204|NGC&nbsp;2204]] o'l [[NGC 2360|NGC&nbsp;2360]].<ref name=comellas625/><ref name="comellas" group="N.B.">Obviamente, esti curtiu compendiu nun cubrir la bayura de cuerpos dignos d'observación pal astrónomu profesional o aficionáu nes cercaníes de Siriu, que ye enforma mayor y merez un desenvolvimientu estensu que rique la consulta de bibliografía especializada. Vease la seición de [[Siriu#Bibliografía|Bibliografía]], cuantimás ''Guía del firmamentu'' de José Luis Comellas.</ref>

== Movimientu ==
[[Ficheru:Sirius movement.svg|thumb|180px|left|upright|Ilustración de 1882 qu'amuesa les oscilaciones nel [[movimientu propiu]] de Siriu.]]
En 1718, [[Edmund Halley]] afayó'l [[movimientu propiu]] de les hasta entós supuestes estrelles fixes,<ref name="Aitken1942">{{cita publicación |apellíu=Aitken | nome=R. G. | añu=1942 | títulu=Edmund Halley and Stellar Proper Motions | publicación=Astronomical Society of the Pacific Leaflets | volume=4 | páxines=103–112 | bibcode=1942ASPL....4..103A | ref=harv }}</ref> en comparando les midíes astrométricas de la so dómina coles daes por Ptolomeo na so ''Almagesto''. Decatar de que les estrelles [[Aldebarán]], [[Arturu (estrella)|Arturu]] y Siriu moviérense significativamente, nel casu de Siriu hasta 30&nbsp;[[Minutu d'arcu|arcmin]] en sentíu sur —lo que supón una distancia similar al diámetru llunar aparente— nunos 1800 años.<ref name="Holberg2007-41-42">Holberg, ''Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky'', páxs. 41-42.</ref>

Sieglu y mediu más tarde, en 1868, Siriu convertir na primer estrella a la que se-y midió la so velocidá. Sir [[William Huggins]] analizó l'espectru de la estrella y notó un [[Fana en candia|acercamientu en candia]], polo que concluyó que Siriu s'alloñar del Sistema Solar a una velocidá d'unos 40&nbsp;km/s.<ref name="Daintith1994">{{cita llibru | añu=1994 |nome=John | apellíos=Daintith | coautores=Mitchell, Sarah; Tootill, Elizabeth; Gjertsen, D. | títulu=Biographical Encyclopedia of Scientists | páxina=442 | editorial=CRC Press | isbn=0750302879 }}</ref><ref name="Huggins1868">{{cita publicación |apellíu=Huggins | nome=W. | títulu=Further observations on the spectra of some of the stars and nebulae, with an attempt to determine therefrom whether these bodies are moving towards or from the Earth, also observations on the spectra of the Sun and of Comet&nbsp;II | publicación=Philosophical Transactions of the Royal Society of London | añu=1868 | volume=158 | páxines=529–564 | doi=10.1098/rstl.1868.0022 | ref=harv }}</ref> Sicasí, esta midida de Huggins yera esaxerada tocantes a magnitú y yera errónea nel so signu, daes les midíes actuales, que señalen que Siriu se mueve a −7,6&nbsp;km/s,<ref name="SIMBADa" /> lo que quier dicir que viaxa más adulces y que nun s'alloña de nós, sinón que s'avera al Sistema Solar. La parte positiva del estudiu de Huggins foi qu'introdució l'estudiu de les [[Velocidá radial|velocidaes radiales]] estelares. Dientro d'unos 64&nbsp;000 años Siriu va algamar la distancia mínima al Sistema Solar, unos 7,86 años-lluz, momentu en que la so magnitú aparente tamién va ser mayor que na actualidá y va crecer hasta −1,68. Dempués d'esi momentu, Siriu va empezar a alloñar del Sol.<ref name="SK"/>

Siriu tien un [[movimientu propiu]] relativamente grande de 1,3&nbsp;arcsec per añu, de los cualos más o menos 1,2&nbsp;arcsec son en sentíu sur y 0,55&nbsp;arcsec en sentíu occidental.<ref name="hipp">{{cita web |autor=Perryman, M.A.C. et ál. |editor=European Space Agency |url=http://www.rssd.esa.int/index.php?project=HIPPARCOS&page=hipsearch |idioma=inglés |títulu=The Hipparcos Catalogue |cita=‚32349‘ in Feld ‚Hipparcos Identifier‘ eintippen und auf ‚Retrieve‘ klicken |fechaaccesu=10 de xunetu de 2008}}</ref>

=== Supercúmulu estelar de Siriu ===
[[Ejnar Hertzsprung]], nel añu 1909, reparó en que Siriu podría formar parte de la [[Asociación estelar del sietestrellu|corriente del sietestrellu]], basándose nel movimientu propiu de Siriu.<ref>Hertzsprung, Ejnar: ''On New Members of the System of the Stars β, γ, δ, ε, ζ, Ursae Majoris''. Astrophysical Journal, Bd. 30, 135–143 (1909) ([http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1909ApJ....30..135H&amp;data_type=PDF_HIGH&amp;whole_paper=YES&amp;type=PRINTER&amp;filetype=.pdf PDF]).</ref> Esti grupu estelar del sietestrellu ye un conxuntu de 220 estrelles que comparten el so movimientu al traviés de la galaxa y que nun principiu surdieron nun [[cúmulu abiertu]] que dende entós foi perdiendo la so fuercia gravitacional.<ref name="Frommert2003">{{cita web |apellíu=Frommert | nome=Hartmut | coautores=Kronberg, Christine | fecha=26 d'abril de 2003 | url=http://seds.org/messier/xtra/ngc/uma-cl.html | títulu=The Ursa Major Moving Cluster, Collinder 285 | editorial=SEDS |fechaaccesu=22 de payares de 2007 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20000519155511/http://seds.org/messier/xtra/ngc/uma-cl.html |fechaarchivu=19 de mayu de 2000}}</ref> Sicasí, estudios fechos en 2003 y 2005 cuestionen dicha pertenencia de Siriu a la corriente, porque'l Grupu del sietestrellu tien una edá envalorada de 500±100&nbsp;millones d'años, ente que Siriu, con una [[metalicidá]] paecida a la del [[Sol]], namái tien la metá de tiempu, esto ye, que ye demasiáu nuevu pa pertenecer al grupu.<ref name="Liebert2005" /><ref name="King2003">{{cita publicación |apellíu=King | nome=Jeremy R. | coautores=Villarreal, Adam R.; Soderblom, David R.; Gulliver, Austin F.; Adelman, Saul J. | títulu=Stellar Kinematic Groups. II. A Reexamination of the Membership, Activity, and Age of the Ursa Major Group | publicación=Astronomical Journal | añu=2003 | volume=15 | númberu=4 | páxines=1980–2017 | bibcode=2003AJ....125.1980K | doi=10.1086/368241 | ref=harv }}</ref><ref name="Croswell2005">{{cita web | url=http://www.astronomy.com/en/sitecore/content/Home/News-Observing/News/2005/07/The%20life%20and%20times%20of%20Sirius%20B.aspx | títulu=The life and times of Sirius B | nome=Ken | apellíu=Croswell | obra=Astronomy, online | fecha=27 de xunetu de 2005 | fechaaccesu=12 de mayu de 2011 | urlarchivu=https://web.archive.org/web/20120728112435/http://www.astronomy.com/en/sitecore/content/Home/News-Observing/News/2005/07/The%20life%20and%20times%20of%20Sirius%20B.aspx | fechaarchivu=2012-07-28 }}</ref> En llugar d'eso, Siriu podría pertenecer a un propuestu [[supercúmulu estelar]] de Siriu, nel que taríen incluyíes otres estrelles esvalixaes, ente les que tán [[Beta Aurigae]], [[Alfa Coronae Borealis]], [[Beta Crateris]], [[Beta Eridani]] y [[Beta Serpentis]].<ref name="Eggen1992">{{cita publicación |apellíu=Eggen | nome=Olin J. | títulu=The Sirius supercluster in the FK5 | publicación=Astronomical Journal | añu=1992 | volume=104 | númberu=4 | páxines=1493–1504 | bibcode=1992AJ....104.1493Y | doi=10.1086/116334 | ref=harv }}</ref> Esti cúmulu sería unu de los trés alcontraos a menos de 150&nbsp;pc (500&nbsp;años-lluz) del Sol, xunto al [[Híades (astronomía)|cúmulu de les Híades]] y al [[Pléyades (astronomía)|cúmulu de les Pléyades]], cada unu de los cualos cunta con cientos d'estrelles.<ref name="Olano2001">{{cita publicación |apellíu=Olano | nome=C. A. | títulu=The Origin of the Local System of Gas and Stars | publicación=The Astronomical Journal | añu=2001 | volume=121 | páxines=295–308 | bibcode=2001AJ....121..295O | doi=10.1086/318011 | ref=harv }}</ref> Una interpretación alternativa ye que la corriente de les Híades y la de Siriu nun se componen, respeutivamente, d'estrelles col mesmu orixe, sinón d'estrelles ensin afinidá ente elles a les que les irregularidaes nel campu gravitatoriu de la [[Vía Lláctea]] han estampáu un patrón común de movimientu. Por tanto, nun se debería falar de supercúmulu, sinón más bien d'una corriente dinámica».<ref>{{cita publicación | autor=B. Famaey, A. Jorissen, X. Luri, M. Mayor, S. Udry, H. Dejonghe, C. Turon |títulu=Dynamical Streams in the Solar Neighbourhood |publicación=Proceedings of the Gaia Symposium "The Three-Dimensional Universe with Gaia" (ESA SP-576). Held at the Observatoire de Paris-Meudon, 4-7 October 2004 |añu=2004 |páxines=129-133 |url=http://www.rssd.esa.int/SA/GAIA/docs/Gaia_2004_Proceedings/Gaia_2004_Proceedings_129.pdf |idioma=inglés}}</ref>

== Na cultura popular ==
<!--
 Nun tien d'añader se cualquier cosa que se llame Siriu o Sirius nun siendo que la rellación tea clara y referenciada. Gracies.
-->
[[Ficheru:Lockheed 8 Sirius 'Tingmissartoq' at the National Air and Space Museum, Washington DC.jpg|thumb|230px|Lockheed 8 Sirius.]]
Les referencies a Siriu n'hestories de [[ciencia ficción]], según na cultura popular, ye abondo recurrente,<ref name="AsimovAnalog1993">{{cita llibru | autor=The editors of ''Asimov's Science Fiction'' and ''Analog'' | títulu=Writing Science Fiction & Fantasy | editorial=St. Martin's Griffin | añu=1993 | páxina=108 | isbn=978-0312089269 }}</ref> inclusive sirvió como tema poética.<ref name="Brosch2008-33">Brosch, ''Sirius Matters'', páx. 33.</ref> 

Nel terrén audiovisual, la empresa de cadenes de radio per satélite d'Estaos Xuníos ''Satellite CD Radio'' camudó'l so nome a [[Sirius Satellite Radio]] en payares de 1999, pola razón de llamase como «la estrella más brillosa del cielu nocherniegu».<ref name="SiriusSatelliteRadio">{{cita web |url=http://www.referenceforbusiness.com/history2/57/Sirius-Satellite-Radio-Inc.html |títulu=Sirius Satellite Radio, Inc. – Company Profile, Information, Business Description, History, Background Information on Sirius Satellite Radio, Inc |editorial=Net Industries, LLC |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 }}</ref> Enantes, na serie de televisión ''[[V (serie de televisión de 1984)|V]]'', los alieníxenes que lleguen a la Tierra partieren d'un supuestu cuartu planeta alredor de Siriu.<ref>{{cita web |url=http://www.imdb.es/title/tt0086822/ |títulu="V" (1984) |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 |autor=Internet Movie DataBase |obra= }}</ref>

En música, al compositor alemán [[Karlheinz Stockhausen]] atribúyese-y afirmar en distintes ocasiones que llegó d'un planeta asitiáu nel sistema Siriu.<ref name="McEnery2001">{{cita publicación | url=http://www.salon.com/people/bc/2001/01/16/stockhausen/index.html | títulu=Karlheinz Stockhausen | obra=Salon.com | autor=McEnery, Paul | fecha=16 de xineru de 2001 }}</ref><ref name="Guardian2005">{{cita publicación | url=http://www.guardian.co.uk/music/2005/oct/13/classicalmusicandopera | títulu=Beam me up, Stocky | obra=The Guardian | fecha=13 d'ochobre de 2005 }}</ref> Per otru llau, cabe solliñar la curtia tema instrumental «[[Sirius (cantar)|Sirius]]» del álbum ''[[Eye in the Sky]]'' del grupu de proyeición internacional [[The Alan Parsons Project]]. Dicha cantar, que nel álbum da entrada al [[Senciellu (música)|senciellu]] «[[Eye in the Sky (cantar)|Eye in the Sky]]», foi popularizada en parte pol so usu n'acontecimientos deportivos, especialmente na [[NBA]] y más exautamente polos [[Chicago Bulls]] de la dómina de [[Michael Jordan]].<ref>{{cita web |url=http://www.songfacts.com/detail.php?id=2593 |títulu=Sirius by The Alan Parsons Project |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 |obra= |idioma=inglés }}</ref> Otros álbumes que pueden citase son ''[[Lemuria Sirius B]]'' de la banda sueca [[Therion]],<ref>{{cita web |url=http://www.megatherion.com/en/releases/lemuria-and-sirius-b |títulu=Lemuria and Sirius B (2004) |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 |autor=Therion |obra= |idioma=inglés |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20100923040343/http://www.megatherion.com/en/releases/lemuria-and-sirius-b |fechaarchivu=23 de setiembre de 2010}}</ref> o'l [[álbum conceptual]] ''[[From Mars to Sirius]]'' de los franceses [[Gojira (banda)|Gojira]].<ref>{{cita web |url=http://www.metalicos.com/Paginas/Compact%20Disc/Resenas/Gojira_FromMarsToSirius.html |títulu=Reseña de Gojira - ''From Mars to Sirius'' |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 |autor=Juan C., Metalicos.com |obra= }}</ref>

L'astrónomu Noah Brosch realizó conxetures avera del nome del personaxe [[Sirius Black]] de la serie de noveles ''[[Harry Potter]]'' de [[J. K. Rowling]], yá que según él l'autora podría inspirase en Siriu&nbsp;B (''Sirius''&nbsp;B n'[[Idioma inglés|inglés]]), y aprofia el so enllaz colos perros, pos ye un personaxe que puede tresformase en perru.<ref name="Brosch2008-33"/> Enantes, en 1752, [[Voltaire]] escribió un [[cuentu filosóficu]] sobre un ser veníu de Siriu, ''[[Micromégas]]'', que podría ser un precursor del xéneru de ciencia-ficción.<ref>{{cita web |url=http://lettres.ac-rouen.fr/voltaire/micromegas/txt/integr.htm |títulu=Micromégas. Texte intégral conforme à l'édition de René Pomeau |fechaaccesu=14 de mayu de 2011 |autor=Chambré, Bernard; Chesnais, Hervé; Colin, Gérard; Morineau, Dominique; Steiner, Hubert; y Tichit, Michel (Académie de Rouen) |obra= |idioma=francés |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20150503151814/http://lettres.ac-rouen.fr/voltaire/micromegas/txt/integr.htm |fechaarchivu=2015-05-03 }}</ref>

Tocantes a instituciones y los sos símbolos, quiciabes el fechu de mayor significación ye que na [[bandera de Brasil]] alcuéntrase presente Siriu, yá que ye una de les ventisiete estrelles dibuxaes nella, onde representa al estáu brasilanu de [[Mato Grosso]],<ref name="Araujo2009">{{cita web | nome=Paulo | apellíu=Araújo Duarte | títulu=Astronomia na Bandeira Brasileira | editorial=Universidade Federal de Santa Catarina | url=http://www.cfh.ufsc.br/~pduarte/astroban.html |fechaaccesu=12 de mayu de 2011}}</ref> al oeste del país y unu de los más grandes. Particularmente, na bandera ye una de les estrelles dispuestes nel llau esquierdu del círculu central.<ref>{{cita web |url=http://www.girafamania.com.br/listaestados/br-mt.htm |títulu=MATO GROSSO – MT |fechaaccesu=17 de febreru de 2011|obra= |idioma=portugués brasilanu }}</ref><ref>{{cita web |url=http://www.casamilitar.mt.gov.br/TNX/conteudo.php?sid=134&cid=616 |títulu=Símbolo Oficiais: bandeira de Mato Grosso |fechaaccesu=17 de febreru de 2011 |autor=Pedro Rocha Jucá; Casa Militar do Estado de Mato Grosso |fecha=17 de febreru de 2011 |obra= |idioma=portugués brasilanu |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20130312212319/http://www.casamilitar.mt.gov.br/TNX/conteudo.php?sid=134&cid=616 |fechaarchivu=2013-03-12 }}</ref> Siriu apaez nel [[escudu d'armes]] de la [[Universidá de Macquarie]], allugada en [[Sydney]], y ye amás el nome de la so publicación estudiantil.<ref name="Macquarie2007">{{cita web |títulu=About Macquarie University—Naming of the University | obra=Macquarie University official website | editorial=Macquarie University | añu=2007 | url=http://www.mq.edu.au/about/naming.html |fechaaccesu=17 de febreru de 2011}}</ref>

En [[teosofía]], créese que les ''Siete estrelles de les [[Pléyades (astronomía)|Pléyades]]'' tresmiten la enerxía espiritual de los [[siete rayos]] del ''logos galácticu'' a les ''siete estrelles del [[sietestrellu]]'', pa depués pasar a Siriu. Dende ellí únviase al traviés del [[Sol]] al dios de la Tierra, [[Sanat Kumara]], y finalmente per aciu los siete Maestros de los siete rayos a la [[raza humana]].<ref name="Baker1977">{{cita llibru | nome=Douglas | apellíos=Baker | añu=1977 | títulu=The Seven Rays: Key to the Mysteries | allugamientu=Wellingborough, Herts. | isbn=087728377X | editorial=Aquarian Press }}</ref>

Nel ámbitu naval militar, Siriu ta bastante presente. Siete barcos de la [[Marina Real Británica]] fueron bautizaos [[HMS Sirius|HMS&nbsp;''Sirius'']] dende'l [[sieglu XVIII]]. El primeru d'ellos, fletáu orixinalmente en 1786, yera'l buque insinia de la [[Primer Flota]] que saleó escontra [[Australia]] en 1788.<ref name="Henderson1988">{{cita llibru | títulu=The Sirius: Past and Present | autor=Henderson, G.; Stanbury, M. | añu=1988 | editorial=Collins | allugamientu=Sydney | isbn=0-7322-2447-0|páxina=38 }}</ref> La [[Marina Real Australiana]] nomó dempués a un navío so [[HMAS Sirius|HMAS&nbsp;''Sirius'' (O&nbsp;226)]] n'honor del antiguu buque insinia británicu.<ref name="RAN">{{cita web | editorial=Royal Australian Navy | títulu=HMAS Sirius | url= http://www.navy.gov.au/HMAS_Sirius |fechaaccesu=13 de setiembre de 2008 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20080915053600/http://www.navy.gov.au/HMAS_Sirius |fechaarchivu=15 de setiembre de 2008}}</ref> Ente los [[Armada de los Estaos Xuníos|barcos d'Estaos Xuníos]] esiste un [[USNS Sirius|USNS&nbsp;''Sirius'' (T-AFS-8)]]. En navegación civil, el [[tresatlánticu]] italianu ''Siriu'', dedicáu al tresporte d'[[Emigración europea|emigrantes europeos]] escontra Suramérica, [[Naufraxu del Siriu|naufragó]] frente a les mariñes del [[cabu de Palos]] en [[Cartaxena (España)]] en 1906, grave incidente nel que morrieron más de doscientes persones.<ref>{{cita publicación |apellíu=Pérez Adán |nome= Luis Miguel |añu= 2005 |títulu= El naufraxu del "Siriu" |publicación= [[Cartaxena Histórica]] |númberu= Extra 18 |editorial= Editorial Áglaya |issn= 1696-991X }}</ref> En [[aeronáutica]], n'[[Estaos Xuníos]] construyóse un [[avión]] rellacionáu con Siriu, el [[Lockheed Model 8 Sirius]], el primeru de los cualos foi pilotáu por [[Charles Lindbergh]],<ref name="VanDerLinden2000">{{cita web | apellíu=Van der Atiesten | nome=F. R. | títulu=Lockheed 8 Sirius | añu=2000 | obra=National Air and Space Museum | editorial=[[Smithsonian Institution]] | url=http://www.nasm.si.edu/collections/artifact.cfm?id=A19600014000 | fechaaccesu=26 de xineru de 2008 | urlarchivu=https://web.archive.org/web/20110820191944/http://www.nasm.si.edu/collections/artifact.cfm?id=A19600014000 | fechaarchivu=2011-08-20 }}</ref> afamáu [[Pilotu d'aviación aviador]] que foi'l primeru en cruciar l'[[océanu Atlánticu]] ensin escales en solitariu. Siguiendo nel mundu de los tresportes, la compañía [[Mitsubishi Motors]] diseñó'l [[motor Mitsubishi Sirius]] en 1980.<ref name="Mitsubishi2007">{{cita web |títulu=Mitsubishi Motors history | obra=Mitsubishi Motors – South Africa Official Website | editorial=Mercedes Benz | añu=2007 | url=http://www.mitsubishi-motors.co.za/featuresites/mm_history/Galant.asp |fechaaccesu=27 de xineru de 2008}}</ref>

== Ver tamién ==
* [[Catálogu d'estrelles]]
* [[Estrelles más cercanes]]
* [[Estrelles más brilloses]]
* [[Siriómetro]]
* [[Siriu (mitoloxía)]]
* [[Sothis]]
* [[Estrella (náutica)]]
* [[Tzolkin]]

== Referencies ==
{{llistaref|2}}

=== Notes ===
<references group=N.B. />

== Bibliografía ==
* {{cita llibru |apellíos=Barnett |nome=Mary |títulu=Götter und Mythen des alten Ägypten |url= |idioma=alemán |añu=1998 |editorial=Verlag Gondrom |isbn=3-8112-1646-5 }}
* {{cita llibru | apellíos=Brosch | nome=Noah | títulu=Sirius Matters | añu=2008 | editorial=Springer | isbn=1-4020-8318-1 |isbn2=978-1-4020-8318-1 | url=http://www.springer.com/astronomy/book/978-1-4020-8318-1 | serie=Astrophysics and Space Science Library | volume=354 | allugamientu=Dordrecht |ref=harv | postscript=<!--None-->}}
* {{cita llibru |apellíos=Burnham |nome=Robert |apellíos2=Dyer |nome2=Alan |apellíos3=Kanipe |nome3=Jeff |títulu=Astronomy |títulu-trad=Astronomía: guía del cielu nocherniegu |serie= Afayar y conocer |url= |otros=Traducción de Dulcinea Otero-Piñeiro y revisión de David Galadí-Enríquez |añu=2001 |editorial=BLUME |ubicación= Barcelona, España |isbn=84-8076-413-9 }} 
* {{cita llibru |apellíos=Comellas |nome=José Luis |títulu=Guía del firmamentu |url= |edición=7ª |añu=2002 |añu-orixinal=1979 |editorial=Ediciones RIALP S.A.|ubicación= Madrid, España |isbn=84-321-1976-8 }} 
* {{cita llibru |apellíos=Galadí-Enríquez |nome=David |apellíos2=Gutiérrez Pelo |nome2=Jordi |títulu=Astronomía xeneral: teórica y práutica |url= |añu=2001 |editorial=Ediciones Omega |allugamientu= Barcelona, España |isbn=84-282-1168-X }}
* {{cita llibru | apellíos=Holberg | nome=J.B. | títulu=Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky | añu=2007 | editorial=Praxis Publishing | allugamientu=Chichester, Reinu Xuníu | isbn=0-387-48941-X | ref=harv | postscript=<!--None-->}}
* {{cita llibru |apellíos= Porcellino |nome=Michael |títulu=A young astronomer's guide to the Night Sky |títulu-trad=En busca de les estrelles: una introducción a l'astronomía |url= |otros=Traducción de José Miguel Miranda Pantoja, revisión téunica de Lorenzo Abellanas Rapún |añu=1992 |editor=Antonio García Brage |editorial=McGraw-Hill/Interamericana d'España |ubicación=Madrid |isbn=84-7615-904-8 }} 
* {{cita llibru |apellíos=Sams |nome=Erich |títulu=Sirius – Der Wächter am Tor. Glanz und Elend des Fixsterns Sirius in den alten Religionen |url= |idioma=alemán |añu=2007 |editorial=Pro Literatur Verlag |allugamientu=Mering |isbn=978-3-86611-312-1 }}

== Enllaces esternos ==
{{commonscat|Sirius}}

* [http://simbad.u-strasbg.fr/sim-id.pl?protocol=html&Ident=Sirius&NbIdent=1&Radius=10&Radius.unit=arcmin&CooFrame=FK5&CooEpoch=2000&CooEqui=2000&output.max=all&o.catall=on&output.mesdisp=N&Bibyear1=1983&Bibyear2=2006&Frame1=FK5&Frame2=FK4&Frame3=G&Equi1=2000.0&Equi2=1950.0&Equi3=2000.0&Epoch1=2000.0&Epoch2=1950.0&Epoch3=2000.0 Datos astronómicos de Siriu y completa bibliografía]

* [http://simbad.u-strasbg.fr/sim-id.pl?protocol=html&Ident=Sirius+B&NbIdent=1&Radius=10&Radius.unit=arcmin&CooFrame=FK5&CooEpoch=2000&CooEqui=2000&output.max=all&o.catall=on&output.mesdisp=N&Bibyear1=1983&Bibyear2=2006&Frame1=FK5&Frame2=FK4&Frame3=G&Equi1=2000.0&Equi2=1950.0&Equi3=2000.0&Epoch1=2000.0&Epoch2=1950.0&Epoch3=2000.0 Datos astronómicos de Siriu B]

* [https://archive.today/20121211064918/nsted.ipac.caltech.edu/cgi-bin/Sieve/nph-sieve?mission=NStED&currentForm=Result&objectSearch&stripped=&obj=HIP%2032349&id=32349&aliares=/work/TMP_rez9O7_29437/NStED/default/aliares_32349 Datos de Siriu na NASA/IPAC/NExScI Star and Exoplanet Database (n'inglés)]

* (n'inglés) [http://www.solstation.com/stars/sirius2.htm Sirius 2]

* [[Eratóstenes]]: ''Catasterismos'' (''Καταστερισμοί''). 
** 33: [[Canis Maior #Mitoloxía|Can]]: 
*** El Can Mayor (Κύων ὀ μέγας; ''Canis'', ''Canis maior''), que puede ser [[Laelaps|Lélape]], o bien dalgunu de los perros d'[[Orión (mitoloxía)|Orión]]. A esti [[catasterismo]] llámase-y munches vegaes Siriu (Σείριος; ''Sīriŭs''), que ye'l nome de la estrella más brillosa de la constelación. De cutiu identifícase con unu de los perros de Orión a la estrella Siriu, y col otru a la estrella [[Procyon (estrella) #Nome|Proción]]: la más brillosa de la constelación del [[Canis Minor #Mitoloxía|Can Menor]], a la que correspuende'l catasterismo que na llista de Eratóstenes lleva'l númberu 42. 
*** La Perrina (''Canicŭla''), que puede ser [[Mera (mitoloxía)|Mera]].
**** [https://books.google.es/books?id=HXs-AAAAcAAJ&pg=PA59&hl=es&source=gbs_toc_r&cad=4#v=onepage&q&f=false Testu llatín] en [[Google Books]]; [[facsímil]] electrónicu. 
***** [http://archive.org/stream/gri_aratousoleos00arat#page/n191/mode/2up Testu griegu] n'[[Internet Archive]]; facsímil electrónicu.
{{CieluWD}}
{{control d'autoridaes}}
[[Categoría:Constelación de Canis Maior]]
[[Categoría:Estrelles]]
[[Categoría:Estrelles binaries]]
[[Categoría:Nanes blanques]]
[[Categoría:Estrelles blanques de la secuencia principal]]
[[Categoría:Estrelles próximes al sistema solar]]
[[Categoría:Wikipedia:Artículos con referencies a la RAE]]